પૃષ્ઠ:Aparadhi - Gujarati Novel (1938).pdf/૧૭૪

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
૧૭૦
અપરાધી
 


“ભાયડો ! ખરો ભાયડો આ થાણદાર, હો ભાઈ | જાટલિમેનનીય રાખે તેવો નથી, જોયુંના, તુંકારે બોલાવ્યો આને.”

“ગુનેગાર છું.” શિવરાજનો અવાજ સ્વચ્છ હતો.

“તારી સાથે કોઈ બીજું શામિલ હતું ?”

“હં હં ! ને આ ગુનો કરવામાં તારો શો ઈરાદો હતો ?”

લોકોના શ્વાસ ઊંચા થયા. સૌના કાને એકાગ્રતા સાધી.

“મેં —” શિવરાજે ધીમા અવાજે, નીચી નજરે જવાબ દીધો, “મેં એ બાઈને ફસાવી હતી, ને તેથી કરીને એના ગુનાનું પ્રથમ કારણ હું બન્યો હતો.”

અહહ ! લોકોના શ્વાસ ઊંચે ચડી ગયા : ધરતીમાં સમાઈ કેમ નથી જતો પાપિયો !

“વા… આ… રુ ! તો હું પૂછું છું કે આ એકરાર કરવામાં તારો શો ઈરાદો છે ?”

“એક નિર્દોષ ઓરત મારા અપરાધનો ભોગ બનતી હતી તે મારાથી ન સહેવાયું.”

“બસ, એ એક જ સબબ હતો ?”

થોડી વાર થંભીને શિવરાજે ધીમે સ્વરે જવાબ વાળ્યો : એ સવાલનો જવાબ હું ઈશ્વરના દરબારમાં આપીશ.”

“વા… આ… રુ ! ખાસ્સી વાત !” એમ લાંબે લહેકે બોલી મેજિસ્ટ્રેટસાહેબે શ્રોતાજનોમાં હાસ્યની એક લહરી પાથરી દીધી.

પબ્લિક પ્રોસિક્યૂટર ઊભા થયા. ગઈ કાલ સુધીનો એ જમાનાનો ખાધેલ આદમી પ્રત્યેક મુકદ્દમો ચલાવતી વખતે ખોંખારો ખાનારો, થોડી વાર આગળ અદબ તો થોડી વાર પીઠ પર અદબ વાળનારો, ખુરશી પર પગ મૂકીને આરોપીઓની સામે આંખો, નાક, હડપચી, હાથ વગેરેની કંઈક કરડી, કુટિલ અને વક્રચેષ્ટાઓ કરનારો આ પચાસ વર્ષનો પાવરધો પ્રોસિક્યૂટર અત્યારે પીળો પડી ગયો હતો. એની ઊભા રહેવાની આગલી છટા ચાલી ગઈ હતી. એણે અદબ જોડી નહીં. એના હાથ ખભામાંથી લબડી રહ્યા હોય તેવા ચેતનહીન હતા.

એણે મુકદ્દમાની હકીકતની ‘સમરી’ આપવાનું શરૂ કર્યું ત્યારથી માંડી સમાપ્તિ સુધી એની નજર એક પણ વખત પીંજરા તરફ ગઈ નહોતી. ને જેમ જેમ એ બોલતો ગયો તેમ તેમ વકીલો એકબીજાની સામે વિસ્મયની ચેષ્ટાઓ કરતા રહ્યા. વાહ ! પ્રોસિક્યૂટર છે કે બચાવના વકીલ છે ? નવી નવાઈનું પ્રોસિક્યૂશન માંડ્યું આ તો ! વાહ ! આ તે કાંઈ ચાલી શકે ? આમ કેમ ચલાવી લે છે કોર્ટ ? આ માણસને કોઈ બેસારી દો બેસારી ! કાયદો-બાયદો ઘેર ભૂલીને આવ્યો લાગે છે ડોસો, વગેરે.

“નામદાર કોર્ટ,” પબ્લિક પ્રોસિક્યૂટરનો અવાજ કંપાયમાન હતો. “આવી ઊંચી ઈન્સાફની પાયરી પર બેઠેલો આદમી આ પ્રકારનો ગુનો કરે તે તો કલ્પનામાં પણ ન ઊતરી શકે તેવું છે. પરંતુ એની પોતાની ચોખ્ખી કબૂલાત, અને આપણે જે બીના બનેલી જાણીએ છીએ તે બેઉના અંકોડા જોડીએ એટલે ચોખ્ખું લાગે છે કે એણે જૂઠ નથી કહ્યું. એ ગુનેગાર હોઈને એ ઇંડિયન પીનલ કોડની કલમ ૨૨૨ હેઠળ નસિયતને પાત્ર ઠરે છે એ પણ નિઃસંશય છે.”

“હા, હા.” થાણદાર પગ ઉપર પગ ચડાવીને ડોકું ધુણાવતા બેઠા છે. ચશ્માં એણે આંખો ઉપરથી કપાળે ચડાવ્યાં છે એથી એમને ચાર આંખો હોવાનો ભાસ થાય છે.