જ્યારે ઊપની મન કામના, ત્યારે ફેર પડ્યા ગામના;
સેજે નર થાયે નિસકામ, તો નથી લેવા જાવો રામ;
જેમ સૂર ઉગેથી વાદળ ટળ્યું, અખા ધામ દિસે નિર્મલું. ૯૪
અર્થા સમજે ચૂટે અનરથ, જ્યમા અળગો છોડી નાંખ્યો રથ;
કટકે નામ જુજવાં સહી, પન વેલ વચ્ચેથી દિસે નહીં;
અખા દેહા ગુણના વ્યાપાર, વાસ્તે તું રાખે નિર્ધાર. ૯૫
સ્વામીનું પદ સર્વતીત, જે કોય સમજે આતમ રીત;
ચુંબક દેખી લોહ ચેતન થાય, ચુંબક તેમનો તેમ છે પ્રાય;
હીણ ગુણ તેમ છે દેહ વ્યાપાર, અખા આત્મા આપ વિચાર ૯૬
સ્વાતીત અંગ
દેશકાલનો મહિમા ક્રમ, ભાવ ભેદ નહીં પદ મર્મ;
સત્ય જુગ ત્રેતા દ્વાપર કળી, લઘુ દીર્ઘા હસ્તે આંગળી,
અખા હાથા ચૈતન તેમા એક, એમા સમજવો વસ્તુવિવેક. ૯૭
હીસે મન જુગ મહિમા સુણી, અદકે ઓચે નહીં કોયા ધણી;
જુગજુગના વર્તમાન, ક્યાઁ રે જપ તપ યજ્ઞ ને ધ્યાન;
અખા એ માયા વિસ્તાર, ચારેના ઊદરમાં ચાર. ૯૮
મુક્તિબંધ નહીં જુગ માટ, અણજાણ્યા જીલા બાઁધે ઘાટ;
સાઠ સહસ્ત્ર સાગરના તન, થયા અવગતિયા પામ્યા પતન;
ત્યારે અખા કલિજુગ ક્યાં હતો, એ બારે કાળ માયાનો મતો. ૯૯
અચાનક જ્ઞાન ઉપજે એમ જાણ, કાંઇ દેશ કાલ્નું નહીં પ્રમા;
જેમ અકસ્માત પડે પર્જન્ય, ઋત કઋત નહીં મેઘને મન્ય;
વય વર્ણ દેશ કાળ જ કશા, અખા જ્ઞાનની મોટી દશા. ૧૦૦
ધરા અવતાર ચોવિશે વિષ્ણુ, તેમાઁ પૂરણ બ્રહ્મા કહાવ્યા કૃષ્ણ;
તેથી બળિયા બીજા હતા, માનવ દાનવ બહુ દેવત;
છતે પિંડે કેવળા કૃષ્ણ રહ્યા, અખા અધિક તે તેણે કહ્યા. ૧૦૧
કૈવલ્યને આધારે સહુ, બ્રહ્મા વિષ્ણુ મહેશ જ બહુ;
સહુ તેમાં થઇ રહે જાય, અદકી ઓચી વસ્તુ ન થાય;
તું તદ્રૂપ વિચારે અખા, બાકી શબ્દ સઘળાં મોં રખા. ૧૦૨
