બુદ્ધ-મહાવીર
નિરહંકારિતા, સર્વે વાદો-કલ્પનાઓ વિષે અનાગ્રહ, શારીરિક, માનસિક કે કોઇ પણ પ્રકારના સુખ માટે નિરપેક્ષા, બીજા ઉપર નૈતિક સત્તા ચલાવવાની પણ અનિચ્છા, જે છોડી ન શકાય એવી રીતે પોતાને આધીન છે તેનું અન્યને માટે પણ અર્પણ એ જ શાન્તિનો માર્ગ છે; એમાં જ જગતની સેવા છે, પ્રાણીમાત્રનું સુખ છે; એ જ પુરુષોત્તમપદે પહોંચવાનો ઉપાય છે. જેમ કોઇને કહીયે કે આ રસ્તે રસ્તે ચાલ્યો જા, જ્યાં એ રસ્તો પૂરો થશે ત્યાં તરે જે ઘેર જવું છે તે આવશે; તેમ આ માર્ગે ચાલી જનાર સત્ય તત્ત્વ આગળ આવીને ઉભો રહેશે તો માત્ર ત્યાંના કોઇ રહેવાસીને પૂછીને ખાત્રી કરી લેવાનું, કે આ જ સત્ય તત્ત્વ કે નહિ?
વિરલતા
૫. પણ બુદ્ધને જગત જીરવી શક્યું નથી. વદોને કે પરોક્ષની પૂજામાં પડ્યા વિના, ઐહિક કે ઓઆરલૌકિક કોઇ પણ જાતના સુખની આશા રાખ્યા વિના વિરલ મનુષ્યો જ સત્ય, સદાચાર અને સદ્વિચારને જ લક્ષ્ય બનાવી તેની ઉપાસન કરે છે. એ વાદો,
