૫ પણ પ્રકારના ખળભળાટ ર્યાં વિના ગળીવાળા સાહેાતે મળી, તેમને સમજાવી કામ કઢાવી લેવાની તદબીર રચી. તેમણે નીલવાને ખેલાવી સમ્રજાવ્યું કે આસામીવાર પદ્ધતિથી ગળીની ખેતી કરાવવી એએફ દરે ઘણું જ હાનિકારક અને અન્યાયી છે. માટે તમે તમારી મેળે જ વિચારીને ગળીનું મહેનતાણું વધારી આપે તે સા ચોખ્ખી વ્યાપારીદષ્ટિએ ગળીની ખેતી અને વ્યાપાર કરે!, એટલે રૈયત એની મેળે શાંત અને સંતોષી રહેશે. ખેડૂતો પાસે પરાણે મજુરી કરાવવી એ મ્હાટામાં મ્હાટા જુલમ છે, એ વાત પણુ તેમણે નીલવરાને ગળે ઉતારી. ગવર્નર સાહેબના આ પ્રકારના રંગ જેઇ નીલવા સમજી ગયા કે હવે તાંતણા બહુ તાણુવાથી તૂટી જશે, would consent to take up that ultivation as it does serious pennisry lots to himselk, Secondly, ૐ involves an amount of harassing interferenue to which wo free agem would subject himself. Thirdly, from the sonsidera- tion of the act of violence to which the planters have been compelled to resort to keep aj, the cultivation as proved by the eriminal record of Bengal. Fourthly, From the admission of the planters themselves that if ayots were free agents, they would not cultivate indigo. Fifthly, the necessity, under whieh the planters state themselves to be ok spending large sanms in the purchase of Zamin- daries and other description of rights giving them territo rial influence and powers of coupulsion without which they would be unable to procure the cultivation of indigo. Sixthly, the statements of ryots and the people generally in the districts, in which I have been. Seventhly as soon as the ryots beenyms aware of the faet that they were by law practically free agents, they at once refused to -contdue enltivation,
