ઉતારવાની શક્તિ ધરાવતો એ સંબંધ બંધનરૂપ કેમ લાગ્યો ?
જગત ઉપર હજી સ્વર્ગ આવ્યું નથી; નહિ તો એની આસપાસ આવાં ઝુંપડાં અને ખંડેર સરખાં દરિદ્રતાભર્યા મકાનો હોય ખરાં ! સ્ત્રી સંસારમાં સ્વર્ગ લાવતી હોય તો આ સર્વ મકાનોમાં સ્ત્રીઓ તો હતી જ.
એટલું જ નહિ; સઘન લત્તાઓમાં પણ સ્ત્રીઓ જોઈએ એટલી જોવામાં આવતી - સારી તો કેમ કહેવાય ? પરંતુ સારાં કપડાં પહેરતી ખરી ! પુરુષોની આંખ ખેંચે એટલી જ્વલંત ! છતાં મિત્રા અને તેની માતાનો સંબંધ તેણે જોયો. પિતામાતા વચ્ચેનું સ્વર્ગ પણ અદૃશ્ય થઈ ગયું હોવાની ગૌતમની ખાતરી થઈ ગઈ હતી. સ્ત્રીની આસપાસ યુવાનોનું સ્વર્ગ પણ રચાય છે એનો તેને અનુભવ થયો હતો. બીજાઓનાં દૃષ્ટાંતથી જ નહિ પરંતુ તેની જાતનો અનુભવ નિશા આકર્ષક હતી; મિત્રા એથી પણ વધારે આકર્ષક નીવડી.
પણ એ આકર્ષણનાં પરિણામ ? આજની માનવજાત ! આજના સરખી માનવજાત ઉપજાવતી લાગણી કે ભાવનામાં ભારે દૂષણ રહેલું હોવું જોઈએ !
નહિ તો ધન કરતાં પણ વધારે મહત્ત્વના માનવભાવનું પરિણામ વધારે સારી દુનિયામાં કેમ ન આવે ?
અને પુરુષો જેટલું જ - પુરુષો જેવું જ સ્ત્રીઓને પણ એ સંબંધમાં આકર્ષણ રહેલું હશે ?
નહિ તો લગ્નોનો સંભવ જ ક્યાંથી ? અને કેવાં લગ્ન ? કેવાં યુગ્મ ? ગૌતમ પ્રત્યે મિત્રા સ્નેહ ધરાવે એમાં ધનથી પર રહેલો ભાવ તો ખરો જ ને ? ગૌતમ ધનિક નથી, ધનિક થવા માગતો પણ નથી. એની મિત્રોને ખબર હતી જ. પરંતુ કયી એ ઊણપો રહી જાય છે કે, જેમાંથી લગ્ન સ્વર્ગ નહિ પણ સળગતી ચિતા ઊભી કરે છે !
માનવીને સ્વાદ આપ્યો કુદરતે. માનવી ખાઉધરો બન્યો.
માનવીને સાધનો ભરેલી સૃષ્ટિ આપી. માનવીએ રાજ્યો સ્થાપ્યાં, વ્યાપાર ઉપજાવ્યો, શાપિત ધન સર્જ્યું અને ગુલામીની સાંકળો ઘડી.
માનવતા જીવંત રાખવા માનવીને આબેહયાત મળ્યું. માનવ આકારનાં વાનર, વરુ, વાઘ અને વ્યાલ એ ઉપજાવે છે !
મિત્રોને છોડીને આવ્યો એ જ ઠીક થયું, નહિ ?
