'આ કોની છબી લાવીને મૂકી છે? કોને બિવડાવવા ?'
સહજ હસી મારી પત્નીએ કહ્યું :
‘એ તો આયનો છે ! એમાં કોઈની યે છબી નથી. જે સામું જુએ તે દેખાય.'
એક વીજળીનો ધક્કો મારા મગજને વાગ્યો. હું શું આવો ભયંકર દેખાઉં છું? મારું મુખ આવું વિકૃત બની ગયું છે? બાળકો અને કિશોર સંતાનો મારાથી ભાગે એમાં નવાઈ ન કહેવાય – જો મારું મુખ આયનામાં દેખાય છે એવું સૌને દેખાતું હોય તો ! મારા ઉપરી અને મારા હાથ નીચેનાં માણસો પણ મારા મુખ સામે કેમ જોતા નથી અને મારો કંઠ સાંભળવા કેમ તૈયાર નથી એનું પણ રહસ્ય મને સમજાયું. મારું જ મુખ ભયંકર બની ગયું છે ! મને જ એની બીક લાગી. એ કેમ આવું કુરૂપ બન્યું હશે ?'
'ભદ્રા ! મારું મુખ શું આવું ભયંકર છે?'
મારી પત્ની એકાએક મારી સામે જોઈ રહી. ફરી તેની આંખમાંથી આંસુ ખરેખર સરી પડ્યાં, અને તેણે કહ્યું :
'કેટલે વર્ષે તમે મને મારું નામ દઈને બોલાવી ! મુખ તો એવું રૂપાળું હતું ! પણ કોણ જાણે કેવો સ્વભાવ કરી નાખ્યો છે કે સ્વભાવ જ મોં ઉપર આવીને બેસી ગયો !'
આટલું કહી તે મારી પાસે આવી ઊભી રહી. મારે ખભે તેણે હાથ મૂક્યો, ટિપાઈ ઉપર પડેલો પ્યાલો તેણે હાથમાં લઈ મારા મુખ સામે ધર્યો, અને આંસુભરી આંખે હસીને મને કહ્યું :
'આજ તો હું જ મારે હાથે તમને કોકો પાઈશ.
એક ઘૂંટડો ભરી હું સહજ હસ્યો, અને એકાએક મારી પત્નીએ કહ્યું :
'જુઓ, જુઓ ! કેવું રૂપાળું મોં હવે લાગે છે? ” અને મેં આયનામાં જોયું. હું બહુ વર્ષે હસ્યો, નહિ ? મુખ ઉપરની મને બિવરાવતી કેટકેટલી ભયંકરતા ઓછા હાસ્યથી દૂર થઈ ગઈ? હું
