અને હું વિલાયત ન જ ગયો...અને વિચિત્ર ઢબે હું એ યુવતીએ ઉઘાડેલા પ્રેમપ્રદેશમાં પગ મૂકી ચૂક્યો, એનાં ઘરેણાં તો મારાથી ન ચોરાયાં; એટલું જ નહિ, યુવતીના પ્રેમની પાત્રતા મેળવવાના તરંગી વિચારે મેં ચોરી કરવી બિલકુલ બંધ કરી દીધી. પ્રેમની ઘેલછા જેમ માણસને બગાડી મૂકે છે તેમ તે સુધારે પણ છે; નહિ સાહેબ?
આ પ્રસંગ પછી બે વર્ષે મારો મિત્ર બેરિસ્ટર થઈ પાછો આવ્યો. હું બહુ રાજી થયો; પરંતુ એના મિલનમાં મને સહજ પણ ઉમળકો દેખાયો નહિ. હું થયું હશે ?
મેં તેને પૂછ્યું પણ ખરું. જવાબમાં તેણે કહ્યું :
‘જો, હવે હું બૅરિસ્ટર બન્યો છું. મારે માટે ન્યાયખાતામાં સારી નોકરી તૈયાર થઈ રહી છે. મારે નવી પ્રતિષ્ઠા સ્થાપવાની છે ... અને...માફ...કરજે... પણ મારી જૂની અપ્રતિષ્ઠાને ઢાંકણું દેવાનું બાકી છે...એટલે બને એટલું ઓછું મળે તો વધારે સારું.'
મિત્રની વાણી સાંભળી હું આભો બની ગયો. આશ્ચર્યનો આંચકો શમ્યો એટલે પૂછ્યું :
'પણ...તેં મને પેલા પૈસા આપવા જણાવ્યું છે તેનું શું ? એ આપે તો હું વિલાયત જઈ આવું.'
'કયા પૈસા ?'
'જે પૈસા વડે તું વિલાયત જઈ શક્યો તે.'
'એના ઊપર પડદો પાડી દે...એ મારા પણ પૈસા હતા... સૂચના કોની ?'
'અડધો ભાગ તો મારો ખરો ને ?'
'એનો પુરાવો શો ?’
'પુરાવામાં તું.'
'જો. હું ન્યાયાધીશ નિમાઈ ચૂક્યો; આ મને મળેલો હુકમ. હું તો માત્ર ન્યાય તોળું; સાક્ષી પુરાવા મારે ઊભા કરવા નહિ.'
