પૃષ્ઠ:Divasvapna.pdf/૩૩

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
[ ૨૩ ]


મેં તેમને ખરું ભણતર અને ખોટું ભણતર એનો તાત્ત્વિક ભેદ ઝીણવટથી બતાવ્યો. મેં તેમને આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ અને સ્વચ્છતા સાથેને સંબંધ સમજાવ્યો. મેં તેમને રમત અને ચારિત્ર્યગઠનની સાંકળ સાંધી આપી, મેં તેમને અંદરથી આવતા સાચા નિયમનનો મહિમા અને કિંમત કહી. આજની શાળાની શિક્ષણપદ્ધતિ અને નિયમનને વખોડી કાઢ્યાં.

પણ આ હતું તુંબડીમાં કાંકરા જેવું. બિચારા બેપાંચ જણા શરમેભરમે આવેલા, તેઓ ઊઠું ઊઠું થતા હતા; ને ભાષણ પૂરું થયું એટલે ઉતાવળથી ઘર તરફ ચાલ્યા ગયા.

અમે શિક્ષકો ને ઉપરી સાહેબ પાછળ રહ્યા. ઉપરી સાહેબે જરા હસીને કહ્યું: “ લક્ષ્મીરામભાઈ, આ તો ભેંશ આગળ ભાગવત ગાયું ! આ તમારી ફિલસુફી કોણ સમજે !”

પાછળથી કોઈ શિક્ષક હળવેથી બોલ્યા: “ વેદિયો !”

મને સારું ન લાગ્યું પણ ગળી ખાધું; અને મને ખાતરી પણ થઈ કે “હું હજી વેદિયો તો છું જ; મને હજી સાધારણ લોકો પાસે કેવું ભાષણ કરવું જોઈએ તેની પણ ગમ નથી.”

શિક્ષકો હસતા હસતા ઘેર ગયા.


: ૯ :

દસબાર દિવસ ગયા ને મેં પુસ્તકાલયનો વિચાર હાથમાં લીધો. વાર્તાઓ ઘણી કહેવાઈ ગઈ હતી. છોકરાઓ ચોથા ધોરણના હતા. હવે તેમના હાથમાં પુસ્તકાલય આવવાની જરૂર હતી.

છોકરાઓને કહી દીધુંઃ “ચોથી ચોપડી ને ઇતિહાસના પૈસા લેતા આવજો. અહીંથી તેનું બધું કરીશું.”

બીજે દિવસે એક છોકરો ચેાથી ને ઈતિહાસ લઈને જ આવ્યો. તે કહે: “મારા બાપાએ ચોથીમાં પડ્યો તે દિવસનાં લઈ રાખ્યાં હતાં.”