અને અમારા રિવાજ પ્રમાણે મેં તેની મહેનત જાણવા મરજી બતાવી ત્યારે તેણે કાંઈ પણ લેવાની ચોખ્ખી ના પાડી. સ્વભાવે તે વિલક્ષણ અને સાથે સાથે વિચિત્ર રીતે મશ્કરો છે. અને પરણ્યો નથી એટલે આ બધી વિલક્ષણતાઓ તેને પોસાય છે. અત્યારે તેનો જીવ મૂંગી નાડે ચાલતો હતો. તેથી મૂંગો મૂંગો
મારી સાથે ચાલ્યો.
પૂલની ચોકી વટાવી પૂલના ફૂટપાથ પર હું આગળ અને તે પાછળ અમે ચાલવા લાગ્યા. કંઈક વાતચીત કરવા મેં કહ્યું: "સવાર સુંદર છે, નહિ ? ” પણ કાંઈ જવાબ ન મળ્યો. મારી પછવાડે પગલાંનો અવાજ બંધ થયો હતો એમ મને લાગ્યું અને પાછું વાળી જોઉ તો ભાઈ સાહેબ ઊભા ઊભા નદીના પટમાં માણસોનું ટોળું ભેગું થયેલું તે જુએ.
મેં કહ્યું: “ અલ્યા હરજીવન, એમાં તે શું જુએ છે? એવાં તો ધરમઘેલાં લોકો ઘણીએ વાર નદીમાં નાહવા આવે છે.”
હરજીવનઃ "પણ આ તો પાણીથી દૂર ટોળું ઊભું છે. હિન્દુ મુસલમાન છારા બધા ભેગા થયેલા છે. આજે કોઈ પૂર્વ નથી."
મેં કહ્યું: “ ત્યારે અસહકારનું કાંઇ ભાષણ બાષણ હશે.”
હરજીવનઃ "ના. આજે ભાષણ નથી અને આટલું વહેલું હોય પણ નહિં. અંદર કોઈ બોલતું નથી. ટોળું સાંભળતું હોય એવું નથી, જોતું હાય એવું છે. ” એટલામાં ટોળું જરા પહોળું થયું અને વચ્ચે અમે જોઇ શક્યા. મેં કહ્યું: “આ તો કંઇક પંચક્યાસ થાય છે, એમાં શું જોવું'તું? તને તો આવી નક્કામી બાબતો ઉપર જ ધ્યાન આપતાં આવડે છે."
