પૃષ્ઠ:Ek-Taro.pdf/૧૫૩

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
૧૨૦

આસ્માન. ચમન=બગીચો, સબક=પવિત્ર શબ્દ. નુરેવરલ=મિત્રતાનું તેજ. મિસ્કિનો=ગરીબો. ગરૂરી=મગરૂબી.

મોરપીંછનાં મૂલ(૯૪) : અહીં સર્જનહાર રૂપી ચિતારો. છૂબીયું=છબિઓ માટેને ગ્રામ્ય શબ્દ. પોતાનાં સંપત્તિસોંદર્ય સરજાવવા દોડતાં આત્મલુબ્ધ ટોળાંથી અલગ રહેલો ભજનિક ગાયક તો વાંચ્છે છે પોતાની કલા–સંપત્તિનાં જ શણગારસમૃદ્ધિને. એની પાસે બદલામાં દેવાનું બીજું કંઈ નથી, કિરતારદીધી કલાને જ એ કિરતાર પાસે ધરી દેવા ઈચ્છે છે.

જુદાઈનાં જંગલમાંથી (૧૦૨) : આમાંની પ્રત્યેક કડી છૂટું મુક્તક છે. ચારણ કવિ બ્રહ્માનંદના ‘રેખતા’ મશહૂર છે. લાવન=વાતો.

ધીમાં ધીમાં લોચન ખોલો (૧૦૪) : આ પદનો ઢાળ જે મથાળે લખ્યો છે તે નહિ પણ આ ભજનનો છે.

“ગરનારીના ઉતારા રે ભાઈ ! વેલાના ઉતારા રે
'સમદર બેટમાં હોજી.

'ભમ્મરથી......' = સંહાર સ્વરૂપી વિરાટનો ભૃભંગ થાય ત્યાં તો ભૂકમ્પો ચાલે. એની પાંપણ હલે તે જાણે વિરાટનું સૂપડું સોવાય ને સૃષ્ટિ રૂપી અન્ન ઝટકાઈને મહીંથી પાપ દુષ્ટતા રૂપી ફોતરી કાંકર ઝટકાઈ જૂદી પડે. 'મીટુમાં માંડો...' = એની નયન–મીટને વિરાટ–તુલા કલ્પી છે. એમાં ચૌદ બ્રહ્માંડનું વજન તોળાય છે. સાંધણ=બેઉ પલ્લાં વચ્ચે અણસમતોલતા. 'દૃગ રે ટાઢી...” = એની દૃષ્ટિ હિમાચલ શી શીતળ છે છતાં એ દૃષ્ટિપાત થતાં તે દરિયમાં પણ આગ લાગે છે. એ તો આજના મહાયુદ્ધનું તાદૃશ સત્ય છે ધણી=માલિક. ભોરીંગો ને વાસંગી=લોકક્ષય કરનાર હિંસાવૃત્તિઓરૂપ ફણીધર સાપો ને વાસુકીઓ. એને વશ રાખવાનો દાવો કરનાર શાસકો ને રાજનીતિજ્ઞો રૂપી વાદીઓ ને ગારુડીઓ.