પહેલાં ગયા હતા ને કેવુંક જાનવર જીવતું પકડીને લાવતા હતા.
શકટ વધુ નજીક આવતાં કોઈકે કહ્યું કે 'સિંહ!' બીજો બોલ્યો, 'શાહુડી!' ત્રીજાએ અનુમાન કર્યું કે 'આ તો માનવમર્કટ લાગે છે.'
આખરે સૌ જૂઠા પડ્યા. ભાગોળે આવી લાગેલા એ ગાડા પરના કાષ્ઠપિંજરમાં એક પૂરા શરીરનો માનવી પુરાયેલો હતો ને તે પણ કોઈ જંગલી અર્ધપશુ મનુષ્ય નહીં પણ સુધરેલું, પૂરે વસ્ત્રે પરિધાન પામેલું કોઈક માનવી હતું.
પણ એ માનવીને નિહાળી લોકોમાં વિસ્મયનો પાર ન રહ્યો. આ તે શું કોઈ સ્ત્રીને પકડી લાવેલ છે ! એ માનવી મોંને તો સંતાડીને બેઠું હતું. એના શરીર પર તાજી જ પહેરાવી હોય તેવી એક પટોળાની સાડી હતી. પણ એના અણદેખાતા મોં ઉપર વીખરાઈને પડેલા વાળ તો ફક્ત ઓડ સુધીના ટૂંકા હતા.
એટલામાં તો એક યોદ્ધાએ શકટની નજીક આવીને કાષ્ઠપિંજરના સળિયા સોંસરું એક ભાલું ગોદાવ્યું. ગોદો લાગતાં વાર જ એ ટૂંટિયું વાળીને બેઠેલ સ્ત્રીવેશધારી કેદીએ વિકરાળ કોઈ વનચરની માફક ઘુરકાટ કરતું વદન ઊંચું કર્યું ને હુંકાર સંભળાવ્યો.
'ઓ બાપા' કરતાં લોકો પૂંઠ વાળીને નાઠા ને દૂર જઈ ઊભા. કોઈક જ એવો હશે કે જેનું કલેજું ધ્રૂજી નહીં ઊઠ્યું હોય. તેઓ જોઈ શક્યા કે આ પટોળામાં સજ્જ થયેલી સ્ત્રીને તો મોંએ ત્રણ ત્રણ વળ નાખેલી જથ્થાદાર મૂછો હતી અને જડબાં સુધી ખેંચાયેલા લાંબા ઘાટા થોભિયા હતા.
આંખો એની ગોળ-ગોળ, મોટી અને લાલઘૂમ હતી. ગરદન પાડાની કાંધ જેવી ધીંગી અને જાણે કે ગંઠેલી હતી. સળિયાને પકડીને હચમચાવવા પ્રયત્ન કરતા એના હાથ લોખંડી બાંધાના હતા. એની ખસી ગયેલી સાડી એની છાતી પરના ઘાટા રોમગુચ્છને ઉઘાડા કરતી હતી. એને ગળે એક કાળી દાબડી દોરે પરોવીને લટકાવેલી હતી. એ કેદીના આવા વિચિત્ર વેશની અવધિ કરનાર તો એની આંખોમાં આંજેલ કાજળના રેલાઈ ગયેલા લાંબા લપેડા હતા.
શકટની પાછળ કદાવર ઘોડા પર સવાર બનેલો યોદ્ધા-વેશધારી આદમી ચાળીસેક વર્ષનો હતો. એના દેહ પર થાકના ને લાંબી મુસાફરીની ધૂળના થર ચડેલા હતા. છતાં એના મુખ પર વિજયશ્રી દીપતી હતી. એની પાછળ હજારેક હયદળ પેદલ ફોજ ચાલતી હતી. અને એ ફોજની વચાળે સંખ્યાબંધ બીજાં શકટો હતાં જેમાં ચરુઓ ને દેગો, સોનારૂપાના લાટા અને જરજવાહિરોના દાબડા ખડક્યા હતા.
જે લોકો ઠઠ વળીને ધસી આવતા હતા તે આપોઆપ દૂર ખસી ગયા અને લાકડાના પાંજરાવાળા શકટે માનવમેદની વચ્ચેના સુવિશાળ ગોળાકાર પટમાં પ્રવેશ
