પૃષ્ઠ:Gulabsinh.pdf/૧૨૦

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
૧૧૦
ગુલાબસિંહ.

મધ્યરાત્રીએ બાલકની અવસ્થા વધારે ખરાબ થતી ચાલી. વૈદ્ય માથું ધૂણાવીને હિરણ્યગર્ભની માત્રા લેવા ઘેર સટકી ગયો, પેલો ગાનમસ્ત ડોસો મહાશોકમાં ડુબીને એક સ્વર પણ ઉચ્ચાર્યા વિના એકી નજરે જોતો બેશી રહ્યો હતો; એને શ્મશાનની સોડે સુતાં અટકાવનારી, રૂમઝુમ કરી રહેલી, એના ઘડપણની પાલણહાર, એનો જીવ, આજ બાલા હતી. અરે ! મરવાને ભોંય સુંઘતા વૃદ્ધ માણસને પોતાના આધારરૂપ કુમાર વદનની ઉડી જતી પ્રભા ઉઘાડી આંખે જોવાનો વખત ! કોઈ રાક્ષસના પણ હૃદયને ભેદી નાખવાને એવો બનાવ બસ છે. ડોસાના તો રામ રમી ગયા હતા; પણ ડોશી જરા વધારે આશા રાખતી હતી, વધારે મહેનત કરતી હતી અને ઘણાં આંસુ પડતી હતી. રાસીતાની મૂર્તિ આગળ બેઠી બેઠી સ્તુતિ કરતી હતી ત્યાંથી એકદમ ઉઠીને, શરીરે કામળી ઓઢી ડોશી બહાર ચાલી નીકળી; મા તેની પાછળ ગઈ.

“માજી ! ઉભાં રહો. હું વૈદ્યને બોલાવું છું; બહાર ટાઢ ઘણી લાગે છે, માટે તમે પાછાં જાઓ.”

“બેટા ! હું વૈદ્યને બોલાવા જતી નથી. મેં આ ગામમાં એવો માણસ આવ્યો સાંભળ્યો છે જે ગરીબનો બેલી છે, ને મરનારને બચાવનારો છે, હું એની પાસે જઈને કહીશ, ‘બાવા ! અમે બીજી બધી રીતે તો ગરીબ છીએ, પણ ગઈ કાલ સુધી પ્રેમનો ભંડાર અમારે ત્યાં ભરપૂર હતો. અમે મરવાને ભોંય સુંઘીએ છીએ પણ અમારી નાનકડીના નાનપણથી નાનાં હોઈએ તેમ ટટાર છીએ. અમને અમારો ભંડાર પાછો અપાવો; અમને અમારું જતું રહેતું. નાનપણ પાછું લાવી આપો. અરે ! અમે એમ અમારા લોહીને પાછળ મૂકી મરીએ એવું હે પ્રભુ ! કરી આપો.”

ડોશી ગઈ. મા ! તારા હૃદયમાં કેમ ઉકળાટ થયો ! એવામાં દરદીએ ચીસ પાડી કે મા તુરત પથારી આગળ જઈ ઉભી. ડોસો એમનો એમ કરડી નજરે જોતો દાંત પીસતો બેઠો હતો. ધીમે ધીમે શ્વાસ ઉપડ્યો, અને ખરેરો બોલવા લાગ્યો. રામ ! વહાણું વાયું, ઘરમાં તડકો આવવા લાગ્યો— બારણેથી કોઈનાં પગલાં પણ વાગતાં સંભળાયાં–ડોશી ગાભરી ગાભરી અંદર આવી–પથારી પાસે જઈ જોઈને બોલી ઉઠી ‘જીવે છે, સાહેબ ! જીવે છે.’

માએ ઉંચું જોયું–પોતાની છાતી પર દર્દીને લેઈ બેઠી હતી ત્યાંથી