વીરરસનાં હાલરડાં[૧]
અંગ્રેજી કવિ વૉલ્ટર સ્કૉટે હાલરડાં વાટે માતાઓને તથા બાળકોને વીરરસ પાયો; પહાડો, કિલ્લાઓ, રણશિંગાં અને ઘમસાણોનાં દૃશ્યો બાળકનાં પારણાંની આસપાસ એણે ઊભાં કર્યાં :
- O hush thee, my babie, thy sire was a knight;
- Thy mother a lady both lovely and bright.
- The woods and the glens, from the towers which we see.
- They all are belonging, dear babie, to thee.
- O ho ro, i ri ri, candul gulo.
[છાનો રહે, બચ્ચા ! તારો પિતા સામંત હતો. તારી માતા એક તેજસ્વી સુંદરી હતી. આ કિલ્લાના બુરજ પરથી દેખાતાં જંગલો ને ઝાડીઓ – બધાં તારાં જ છે, મારા પ્યારા બચ્ચા !]
- O, fear not the bugle, though loudly it blows,
- It calls but the warders that guard thy repose.
- Their bows would be bended, their blades would be red,
- Ere the step of a foeman draws near to thy bed.
[આ ઘોર સ્વરે રણશિંગું બને છે. પણ ડરીશ ના. એ તો તારી પથારીના ચોકીદારોને જ બોલાવે છે. તારી શય્યા પાસે શત્રુનું એક પગલું પડે તે પહેલાં તો એ પહેરેગીરોનાં ધનુષ્યોની કમાનો ખેંચાઈ જશે ને એની તરવારો દુશ્મનોનાં લોહીમાં લાલબંબોળ બનશે !]
અને, ઓ કુમાર ! તારે જાગી ઊઠવાનો સમય પણ હમણાં જ આવી પહોંચશે. આજ તો તું નીંદર કરી લે –
- O ! hush thee, my babie, the time will soon come,
- When thy sleep shall be broken by trumpet and drum,
- Then hush thee, my darling, take rest while you may,
- For strife comes with manhood, and waking with day.[૨]
- ↑ વીરરસનાં હાલરડાં ‘શિવાજીનું હાલરડું’, ‘વનરાજનું હાલરડું’, ‘સોણલાં’ વગેરે રચવાના મારા પ્રયત્નો ‘કિલ્લોલ’માં છે.
- ↑ સરખાવો ‘શિવાજીનું હાલરડું’માં –
પોઢજો રે મારાં બાળ, પોઢી લેજો પેટ ભરીને આજ
કાલે કાળાં જુદ્ધ ખેલાશે, સૂવા ટાણું ક્યાંય નૈ રે’શે.અને ‘વનરાજનું હાલરડું’માં –
હાં રે વીરા, આજુની રાત, આરામ,
હાં રે વાલા, આજુનો દિન વિશરામ,
કાલે ને કેસરિયા રે ખાંડાધારે ખેલજો હો રાજ !
કાલે કંકુભરિયા રે અરિને તેડાં મેલજો હો રાજ !
[‘કિલ્લોલ’].
