________________
ભાઇ ફરસન અને પેનને ત્યાં તા હતા. પછી તે વકીલ થયા, ભાઈ કર નાનાભાઈએ મુંબઈ સમાચારનું એક મરનાર માણેકજીનું એળખાણુ કરાવ્યું. હું અંધાનેરઘેર વખતે વખત જકને ઝાન મેળવ હતા. અને રાહેરમાં ભટકતે તે દરરોજ રાતે મેહનલાલ વિઠ્ઠલને ત્યા વા સાંભળવા અને તેને ઘણુક વાર્તા આવતી હતી. હું જલદીથી ખાઈ, તેને દુકાન . ઉપથી લઈને તેને ઘેર ને પછી ખાતા ખાતાં વાર્તા (ધા બેશીને વા - કરને પછી અમે બેઉ જણ ફરવા જતા. હું કરી વગરને ચારે બાજુએ વાંચવા, શાપ સાંતળવા, તથા મોટાઓની વાતચીન બળીને જ્ઞાન મેળામાં લાગેલો હને તેવા સારર મેહનલાલના ઈ સગાએ મને કહ્યું કે એક આડતિયાને ત્યાં નોકરી છે તે તું પકડ, સારી નોકરી છે. મેં કહ્યું ઠીક છે. એવું કહીને તેની પાસે વા. તે મને રે , આડતિના કામમાં મદદ આપવી એ કાગ હતું. તેની આડત દક્ષિણ તરફ ગરા વેપારીની હતી. હું. અરેક, ખજુર, કપરા, ખાંડ વગેરે લઈને રેલવે પર ચડાવીને રસિક મંદતાવી. પહેલાં મને લેરાની વખાર ઉપર આડતિયે લઈ ગયે; ત્યાં લેવાની જા સયાજાવી. રીકાઇ અને પિળાદ, એક ઈંચ, બે રસ વગેરેના પાટા બતાલ્યા. ગળ શળિયા, પતંગની જાત વગેરેનું જ્ઞાન આપ્યું. તે વેળાએ એક મણકો લેવા આ તેને બે ત્રણ દુકાન ઉપર લઈ જઈને માલ બતાબે, તેમાથી તેણે પસંદ કર્યો. કિંમત પૂછીને ચોપડામાં સહી લઇને માલ ગાડીમાં નખાવીને છેવી બંદરના સ્ટેશન પર ચટાવવા મને મેક, રીઢાતિને હુ રશિદ લા છે; તે રસિદ આપીને રૂપીમાં સીધા. મુબઈના વેપારીની ચાતા જોઈ. મેટા વેપારીના માલમાં કંઈ વધની ઓછી કિંમત હોતી નથી, જે બેલે છે તે લે છે. તેમાં ટિક કરતા નથી. તેથી જોનારને વઘુ સારું પડે છે. હું પહેલાં આડતિયાની જે જતો હતો, તે ભાલ ખરીદે કે તરત ગાડી ભરીને સ્ટેશન ઉપર ચઢાવવા તે મને મોકલો, પછી ધીરે ધીરે , પો માલ લેનાર વજિયાતને સાથે લઈને માલ 'સંદ કાવીને વેપારીન ચોપડામાં સહી કરાવીને ગાડી વાપરીને ગેરબંદર ઉપર અમુક કાંટા ઉપર અમુક -
