પાન્થ પંખીડું
આ જો, ઘોર તિમિર શો જીવિત બ્હોળો પડ્યો પંથ છે:
નિર્માયો સહુ કાજ એ ક્યમ પછી પાછો ફરી તું શકે?
લેવાનો શિર ભાર તે લઈ અને આકાશમાં ઊડવું,
જાવું ત્યાં લઈ જાય વાયુ તુજને વિશ્રાંતિ લેતા જવું!
જો તે કાશ્મીરદેશના મધુરવા મીઠા ઝરા આવશે;
વ્હાલા પાન્થ! તહીં જરી વિરમજે; એ દેશ વ્હાલો મને;
ત્યાંના તે અતિ રમ્ય ને ટપકતા મીઠા રસે કુંજમાં –
ગુચ્છા દ્રાક્ષ તણા બિલોરી જલમાં છાયા રહે પાડતા!
પુષ્પોની રજથી ભર્યા અનિલ ત્યાં વૃક્ષો ધુણાવી રહે,
ત્યાં તું ટોચ પરે ચડી, સ્થિર થઈ, મીઠાં ફલો ચાખજે,
સોનેરી તુજ પીંછડાં શ્રમિત તે તાજાં કરી લે ભલે,
જાવાનું બહુ દૂર ત્હોય તુજને ત્યાં થાક લાગ્યો હશે!
જાણ્યો તેં નથી માર્ગ ને વિકટ છે ત્યાંનાં વનો ને ગિરિ,
કિન્તુ સુંદર સૌ પ્રદેશ નિરખી પ્રેમે વહેવું તહીં;
ત્યાંની કો’ સરિતે તરી, ઠરી જરી, ક્રીડા કરન્તાં જરા,
અંગો તપ્ત થયેલ શીતલ થતાં આનન્દ આવે મહા!
સંધ્યાએ વળી હિમપર્વત તણાં શૃંગો ગુલાબી બને!
ખીણેખીણ, ઝરેઝરા, સર સહુ ત્યારે રૂપેરી બને!
ત્યાંનાં તે ગિરિ શાં તરુ ગિરિ નભે તારાથી વાતો કરે,
તે સૌ દિવ્ય ઉજાસમાં ગરક થૈ હર્ષે ભર્યાં ખીલશે!
ત્યારે તો પ્રિય જે હશે તુજ દિલે તે યાદ સૌ આવશે,
ગાજે તો તુજ ગિત્તડું દુઃખભર્યું ને અશ્રુ બે ખેરજે!
રુમઝુમ કો’ પડી ઝાપટું વહી જશે ને કૈંક કહેતું જશે,
ત્યારે તું પ્રિય તે ઉદાસ સુખમાં ડૂબી ભલે મ્હાલજે!
વ્હાલા, હું ગુરુ ને વળી તુજ સખો, તે ભક્ત સંભારજે,
બાલુડા! મુજ પ્રાણ! તે વખત તું રોજે અરેરે ભલે!
ઉછેર્યું તરુ એક મેં વન મહીં ત્યાં તું વળી બેસજે,
વ્હાલા! મેં લઘુ એક કોતરી લખ્યું તે કાવ્ય તું વાંચજે!
