- જય સૂર્યનારાયણ !
- દેવને ફળ્યાં.'
- એવાં માનવીને ફળજો.
ખિલકોડી વહુ
[આ વાર્તા સોમવારના વ્રતને લગતી જણાય છે.]
એક ડોસીમા છે. ડોસીમાએ તો એક ખીલકોડી[૧] પાળી છે. ખીલકોડીને તો ડોસી નવરાવે ધોવરાવે છે, ખવરાવે પીવરાવે છે, પેટની દીકરી પ્રમાણે પાળે છે.
ઝાડવાની ડાળે ઝોળી બાંધીને ડોસી તો ખીલકોડીને હીંચકા નાખતી નાખતી હાલાંવાલાં ગાય છે કે :
હાથના લેશું હજાર
પગના લેશું પાંચસેં
નાકના લેશું નવસેં
તોય મારી ખીલીબાઈને ધરમધોળે દેશું.
સૂઈ જાવ ! ખીલીબાઈ, સૂઈ જાવ !
રોજ રોજ ડોસી તો આમ હાલાંવાલાં ગાય છે. ખીલકોડીને તો મીઠી મીઠી નીંદ આવી જાય છે. ઊઠીને ખીલકોડી તો એક ઝાડેથી બીજે ઝાડે ને બીજે ઝાડેથી ત્રીજા ઝાડે આંટા મારે છે. પાકાં પાકાં વનફળ આરોગે છે. રાત પડે ત્યાં ટપ દઈને ઝાડ માથે ઝોળીમાં પેસી જાય છે.
એક દી તો રાજકુંવર શિકારે નીકળ્યો છે. શિકાર કરતાં કરતાં ભૂલો પડ્યો છે. રાત અંધારી થઈ છે. ને રાજકુંવર તો ડોસીની ઝુંપડીએ આવીને ઉતર્યો છે.
ખીલકોડીને હિચકાવતી હિચકાવતી ડોસી હાલરડાં ગાય છે કે :
હાથના લેશું હજાર
પગના લેશું પાંચસેં
નાકના લેશું નવસેં
તોય મારી ખીલીબાઈને ધરમધોળે દેશું.
સૂઈ જાવ ! ખીલીબાઈ, સૂઈ જાવ !
- ↑ ખિસકોલી
