પૃષ્ઠ:Liludi Dharti1.pdf/૨૮૩

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
પાણી ડહોળાયાં
૨૭૧
 

ઊઘરાવ્યો, અને ત્રીજી ખડકીએ જઈ ઊભો.

ઝમકુને જ્યારે ખબર પડી કે હવે તો મારા પતિની તલાશ વાવકૂવામાં થઈ રહી છે ત્યારે એની હિંમત હાથ ન રહી. મોટેથી ઠૂઠવો મૂકીને એ રડી પડી. હવે તો ગુમ થયેલા પતિને રાબેતા મુજબની ગાળો દેવામાં ય એને રસ રહ્યો નહોતો. એનું સમગ્ર લાગણીતંત્ર પોતાની સંભવિત નિરાધારતાને જ રુદન દ્વારા વ્યક્ત કરી રહ્યું.

પૂરતા પ્રમાણમાં સીંચણિયાં ને મીંદડીઓ એકઠી કરી રહ્યા પછી રઘો મૂળગર બાવાને આંગણે જઈને ઊભો રહ્યો.

‘હાલ્ય મારી ભેળો, કામ પડ્યું છે.’

રઘાનો આ આદેશ સાંભળીને મૂળગરને નવાઈ લાગી. મૂળગરનો મુખ્ય વ્યવસાય દિવસના દસ કલાક બીડીનાં ભૂંગળાં વાળવાનો હતો. ટીંબરું ને આ૫ટાનાં પાનની કાળા ને રાતા દોરાવાળી બીડીઓની મૂડીઓ વાળી વાળીને એ ગામની તેમ જ પરગામની દુકાનોએ પહોંચાડતો. આ મુખ્ય ધંધાની ટાંચી આવકમાં પૂર્તિ કરવા માટે એ વાવ-કૂવામાં ડૂબકી મારવાનો આડવ્વયસાય પણ કરતો. ઊંડા કૂવામાં કોઈ પાણીયારીનો ઘડો પડી જાય કે કાંડાબાવડાનું કશુંક ઘરેણું સરકી જાય અને લોખંડની મીંદડી વડે એ વસ્તુ પાછી મેળવવામાં મુશ્કેલી જણાય ત્યારે મૂળગર બાવાની મદદ લેવામાં આવતી. મૂળગર ડૂબકી દીઠ ‘અડધા રૂપિયા’ની બાંધી ફી લેતો. આજે ગામના તેમ જ સીમના વાવકૂવામાંથી ઘરેણગાંઠાંને બદલે ગિધિયાની ગોત કરવા માટે રઘાએ આ અઠંગ તરવૈયાની મદદ માગી, અને સાથોસાથ સ્પષ્ટતા પણ કરી :

‘આ ડૂબકીના સાટામાં ફાડિયું ફાડિયું નહિ જડે હોં ! આ તો ધરમનું કામ છે – ગામનું સહિયારું કામ છે. ઝમકુડી ને એનાં ઘેરોએક જણ્યાં બચાડાં રાતે પાણીએ રૂવે છે. હાલ્ય, ઊભો થા ઝટ; ડૂબકી મારીમારીને વાવકૂવા ડખોળી દે.’

બીડીઓ વાળવાનું પડતું મૂકીને મૂળગર આ માનવકાર્ય માટે