તરત કાબરીએ પગ પછાડવા માંડ્યા ને છીંકોટા નાખવા માંડ્યા.
‘ઓય રે કાબરી ! તું ય હંધુ ય સમજી ગઈ ? પણ આવી ચતુર થઈને ઓલ્યા ચીંથરાંના ગાભામાં ભરમાઈ ગઈ ?’ ઊજમ ગાયને ઉદ્દેશીને મનશું બોલી રહી : ‘અરેરે ! માવડીનો અવતાર ! એને ભરમાતાં શું વાર ? ભરમમાં ને ભરમમાં જીવતર પૂરાં કરવાનાં... લે હવે છાની રે છાની... બવ ઠેકડા માર્ય મા... અરે ભૂંડી ! જેના સારુ થૈને તું આટલાં ભાંભરડાં નાખશ ઈ તો ભૂધર મેરાઈએ ગાભા ભરીને સીવેલું રમકડું હતું, રમકડું... અરે રામ પણ સંસારમાં માયા કરી મેલી છે ને કાંઈ !—પછી શું જનાવર કે શું કાળા માથાળું માણહ, પણ માયાની મધલાળે જ જીવતર ખેંચાય છે... કાબરીની વાત ક્યાં કરું ?— આ મારા પંડ્યની જ વાત જો ની ! આ ભીમડાના બાપ મને મેલીને ગ્યા ને પાકાં બાર બાર વરહનાં વા’ણાં વાઈ ગ્યાં. કામેસર ગોરે આવીને એનાં શરાધ–સરામણાં ય કરાવી નાખ્યાં, તો ય હજી મને એની માયા છૂટી છે ?... આંખ્ય મિચાય છે ને ઈ સોણે ભરાય છે... નીંદરમાંથી ઝબકીને જાગું છું ને એનાં પગલાં સંભળાય છે. દશેદશમાંથી ભણકારા વાગે છે... જાણે કે આણી કોર્યથી આવશે કે ઓલી કોર્યથી. ગામમાં ગરશે...’
અને પછી કૂદી રહેલી કાબરીને શાંત પાડતાં પાડતાં ઊજમ આ ગવતરીને તેમ જ સંતુને બન્નેને અનુલક્ષીને ચિંતવી રહી :
‘તમે બે ય સહીપણિયુંનાં કરમ વાંકાં... તમે બે ય બેનપણિયું નસીબની આગળિયાત નીકળી... નીકર કાંઈ બેયનાં જણ્યાં એક હાર્યે જ બગડી જાય ? કરમની જ વાત, બીજું શું? આગલે ભવ ભ્રામણની હત્યા કરી હશે... કો’ક કાળાં ઘોર પાપ કરતાં જરા ય પાછું વાળીને નઈં જોયું હોય... મારી ઘોડ્યે કો’કને વા’લામાં વિજોગ પડાવ્યા હશે, તી આ ભવે તમને વિજોગ ઊભા થ્યા છે...’
ઘડીક કાબરી તરફ, તો ઘડીક સંતુ તરફ જોઈને ઊજમ
