દો."
"પણ હજુ હુકમ આવ્યો નથી."
“હુકમ આવશે પણ હું રાહ જોઈ શકીશ નહીં. ભલા થઈને મળવા દો. હું એમને જલદી ખબર દઉં.”
જેલ-ઉપરીની કચેરીમાં આવીને સાતેય કેદીઓ હારબંધ ઊભા રહ્યા. તેમનાં મોઢાં પર પ્રાણ નહોતા. લોહી થીજી ગયાં હતાં. આંખો માત્ર જાણે જૂઠું જૂઠું તાકી રહી હતી; દેવતા જાણે એમાં હતા જ નહીં.
સાતેય મોઢાં પર થોડી વાર નજર લીંપ્યા પછી જરાકે ઉશ્કેરાટ વગર મહારાજે શાંતિમય શબ્દો સંભળાવ્યા...
થોડી વાર તો સાતે શરીર ન હલ્યાં, ન ચલ્યાં કે ન બોલ્યાં, ન દૃષ્ટિ ફેરવી, ન હોઠના ખૂણા પણ હલાવ્યા. પછી સાતેય જણા એકી સાથે કોઈ યંત્રની કળ ફરે ને સાત પૂતળાં પડે એ રીતે - મહારાજના પગમાં ભૂ...સ દઈને એકસામટા પડી ગયા.
સાતમાંથી એકના પણ મોંમાંથી ઉચ્ચાર સરખોય સર્યો નહીં.
મહારાજ ઊઠ્યા. 'હજુ કેમ હુકમ આવી પહોંચ્યો નહીં ? હું જાઉં, લઈ આવું' એમ કરતા ફરી પાછા ન્યાયમંદિર તરફ દોડ્યા. થોડેક જ દૂર એક સાઈકલ-સવાર મળ્યો. એના હાથમાં કાગળ હતો. એ બોલી ઊઠ્યો : "તમતારા સાતની મુક્તિનો હુકમ છે. જેલે લઈ જાઉં છું.”
મહારાજ ઊભા રહ્યા.
સાઈકલવાળો કહે : "મને કાંઈ રાજી નહીં કરો ?”
મહારાજનો હાથ હોંશે હોંશે બંડીના ગજવામાં ગયો.
હાથમાં આવ્યા - ફક્ત બે પૈસા !
પહેલી જ વાર પોતાની અપરિગ્રહી વ્રતદશા એ ભિખારીને અકારી લાગી : અરેરે ! આજે ગજવામાં દસ રૂપિયા હોત તોયે આપી દેત ! નીકળ્યાં ફક્ત બે કાવડિયાં !
“લે, ભાઈ ! વધુ તો કશું જ નથી.”
મહારાજનો એક-બે કાવડિયાંવાળો હાથ હવામાં લંબાયેલો રહ્યો,
