સૃષ્ટિ સૂતી દુઃખ ભૂલવતાં કુમળાં નિંદખોળે,
તો યે જાગે પ્રજળી ઊઠતો અન્ય દુઃખે યુવાન !
ઘૂઘૂઘૂ નાદ તૃપ્તિનો ગજાવી શાંતિ ચીરતો,
વૃક્ષેથી ઊડી પ્રાસાદે આવી બેઠો ઉલૂક કો.
કલબલ કરી રોયાં બાપડાં પંખી માળે;
કુમળી નિજ પસારી પાંખ બચ્ચાં સમાલે.
નથી બલ ક્રૂર પંઝો મોતનો રોકવાનું;
થર થર થતી દેહે તે ય એ બાલ રક્ષે !
કમ્પી ઊઠ્યું કુમળું હૈયું કુમાર કેરું :
રક્ષિત – તો ય અણરક્ષિત પક્ષી કોક
ખેંચાઈ કાલની કરાલ અઘોર દૃંષ્ટ્રા-
માંહી શું તૃપ્ત કરશે અરિની બુભુક્ષા !
કલ્લોલતું ફૂજતું દોષવિહોણું પંખી
સર્જાયું શું અવર જીવન પોષવાને? ―
નિર્દોષ એ જ ખગ જંતુપતંગિયાંને
પીંખી મઝાથી જમતું નહિ શું પ્રભાતે ?
પંખી જીવે કંઈક જંતુ પતંગ મારી;
ઉલૂક બાજ ઊછરે ખગને વિદારી;
વૈચિત્ર્ય આ શું ? કરુણાભર એક મૃત્યુ
કો અન્યનું સુખભર્યું બનતું જીવિત !
વ્યાપી રહી જીવનમૃત્યુપરંપરા શી ?
હિંસાનું તંત્ર ફરતું સઘળી સમષ્ટિ !
જાગ્યું જીવિત - ઝપટાયું કઠોર કાલે !
મૃત્યુ અને જીવનના ગજગ્રાહ ચાલે !
