એના હાથ જોડાવતા.
નિરુ હાથ તરછોડીને તીણી ચીસ નાખતો “ન..ઈ...!”
“નહીં!” પિતાજી તપતા, “જોડે છે કે નહીં? હાથ જોડ કાકા સામે ! ઉદ્ધત!"
એ રીતે ધમકાવી તમાચા મારી, હડબડાવી, આખરે એવી શિસ્તમાં તો નિરુને પળોટી દીધો કે પિતાજીની મુલાકાત કરનાર પીરભાઈ મુલ્લાથી માંડી ડેપ્યુટીસાહેબ પર્યતના તમામ પ્રત્યે નિરુના હાથ યંત્રવત્ ઊંચા થતા.
ગામલોક તારીફ કરતાં: “શ્રીપતરામભાઈના ઘરમાં કાંઈ વિનય ! જાણે ઈશ્વરી બક્ષિસ.”
આ ચાલાકી અને વિનય વડે સહુને મુગ્ધ કરતો, નિશાળમાં વિનયના ગુણ માટે ઇનામ જીતતો, અને છેવટે હાઈસ્કૂલના અભ્યાસમાં તોફાનમસ્તીથી તદ્દન નિર્લેપ રહી પોતાની શરમાળ મીઠાશ વડે પ્રત્યેકને પાણીપાણી કરી નાખતો નિરંજન પોતાનો અભ્યાસ આગળ ધપાવવા મુંબઈ કૉલેજમાં ગયો. તે દરમ્યાનમાં નવાં યુગબળોએ એના વિચારોને તો ઉપરતળે કરી નાખ્યા હતા, છતાં એની નમ્રતાનો કોશેટો ભેદાયો નહોતો.
એક દિવસ કૉલેજની પગથીની સુંવાળી લીલ ઉપર નિરંજનનો પગ એવી તો ભયાનક રીતે લપસી પડ્યો, કે એનું આખું જ શરીર નીચે પછડાયું.
કૉલેજની પરસાળમાં હસાહસ ઊઠી. છોકરીઓએ આજે પહેલી જ વાર તાળીઓ પાડીને છોકરાઓનાં ઘણા દિવસોનાં અડપલાંનું જાણે વ્યાજ સહિત વેર વાળ્યું. ટેનિસ-કોર્ટ ઉપર કેકી, બાર્લો, ધોંગડે ને મંજુલા તો રેકેટ વીંઝી છલંગો મારી ઊઠ્યા. કેકીએ તો ટેનિસ-કોર્ટ પર એક અળગોટિયું ખાધું.
ખસિયાણો પડેલો નિરંજન જ્યારે ઊભો થયો ત્યારે એનાં કપડાંનો પાછલો આખો જ ભાગ લીલથી ખરડાઈ ગયો હતો.
