નિરંજન રસ્તા પર હતો. માથા પર આકાશની અનંત આંખો ટમકતી હતી. પગ નીચે અવિરામ ધરતી બેઠી હતી. જગત પૃથ્વીના ખોળા પર ખૂદાખૂંદ કરતું હતું.
"હટી જાવ ! એય કાકા ! બાજુ હટો, એ...ઈ!”
– એવી લહેકાદાર બૂમો પાડીને ગાડીવાનો એને એક બાજુ ધકેલતા હતા. મોટરો તો એને 'કાકા!' કહેવા પણ તૈયાર નહોતી. સીધી એની એડી પાસે ઘસડાઈને જ એને ઊગરવાની આખરી પળ આપતી.
ગાડીવાળા ‘કાકા’ કેમ કહે છે? હું શું થોડા જ અનુભવે પાકટ બની ગયો?
'કાકા!' મોં પરથી જોબન આવ્યું ત્યાં જ ગયું શું?
આ પાલનપુરી વિક્ટોરિયાવાળાઓએ અને પેલી બકાલું વેચવા બેસતી માછીમારોની છોકરીઓએ કેટલાય જુવાનોને અને પ્રૌઢોને 'કાકા! શબ્દ સંબોધી વિમાસણમાં નાખ્યા હશે !
થોડી વાર રોનક થયું. પછી વિચારે ચડ્યો.
જગતમાં જેટલી ભીડાભીડ હતી, તેથી તો કેટલી બધી મોટી ગિરદી એના અંતરમાં હતી. આજ સુધી નિરંજનને નગરમાં નીકળતાં તરત સમાજની દ્રવ્ય-રચનાના જ વિચારો આવતા. પગલે પગલે કોઈક આર્થિક વિષમતાને જ આધીન આ બધો ગૂંચવાડો દેખાયા કરતો.
એ અર્થરચનાની ઉપર થોથાં ને થોથાં લખાયાં હતાં. દરેક સમસ્યાનો ઉકેલ દુનિયાના ડાહ્યાઓએ પૈસાની વહેંચણીમાં જ દીઠો હતો. દરેક ગૂંચવાડાનું જન્મસ્થાન જગતનું અણધરાયેલું રહેતું ઉદર દેખાતું હતું.
આજે એક સમસ્યાને એણે દીઠી – ઉદરથી અલાયદીઃ એ હતી લાગણીની ક્ષુધાઃ એ હતો વાસના-જગતનો ગોટાળો: એ હતી
