કર્યાં. એ ત્યાં જ ઊભો રહ્યો,
જલ્લાદે ચોગાનમાં પ્રવેશ કર્યો, ઘરની અંદર જઈને થીજેલી આંખે પ્રેમિકોને ચુપચાપ નિહાળ્યાં, ઉશ્કેરાટ કે ન બતાવ્યો, કાળ જેવો અક્ષુબ્ધ ઊભો, પછી એણે જુવાનને એટલું જ કહ્યું : “આગળ થા.”
ઘરમાં દેવપ્રતિમાં હતી, તેની સામે જુવાનને ઊભો રાખ્યો, ફરી કહ્યું : “શિર ઝુકાવ.”
જુવાનનું શિર નમ્યું : સાથોસાથ ઘ૨ધણીની બાંયમાંથી કુહાડો નીકળ્યો.
“સબૂર ! ઓ જરી વાર સબૂર કરો; એક વાત સાંભળી લ્યો.” તોયા ચીસ પાડતી વચ્ચે આવી ઊભી.
સ્વામીનો હાથ અડધે ઊપડેલો અટક્યો; એણે તોયાને નિહાળી : એની આંખોમાં અમીની છાંટ ઝલકી. એણે પૂછ્યું : “બોલો, શું છે ?”
“તમે - તમે મારા બાપુને આપેલો કોલ યાદ કરો : તમે મને હરકોઈ પ્રકારે પણ સુખી કરવાનું કબૂલ્યું છે.”
“તને આ જુવાનની જોડે સુખ થશે ?” સ્વામીનો કુહાડો હજુ તોળાઈ રહ્યો હતો.
તોયાએ ડોકું ધુણાવ્યું : એની આંખોમાં સ્વામીએ હણેલા મિત્રની આખરી વારની આંખો દેખાઈ.
કુહાડી સાથે એનો જમણો હાથ નીચે ઢળ્યો. યુવાનને એણે કહયું : “ઊભો થા.”
યુવાનને હજુ આ સ્વપ્ન લાગતું હતું. એ ઊઠ્યો.
તોયાનો હાથ ઝાલીને સ્વામીએ યુવાનના હાથમાં સોંપ્યો; કહ્યું : “આને સુખમાં રાખજે. ને યાદ રાખજે - આ જો ૨જ પણ દુઃખી થશે, તો ધરતીના પટ પર તું જ્યાં હશે ત્યાં દેવતા તારી ખબર લેશે. હવે તમે બેઉ જઈ શકો છો.”
એટલું કહીને એણે પીઠ વાળી : દેવમૂર્તિની સામે ઊભો રહ્યો. એની આંખોનાં પોપચાં નમ્યાં; કુહાડો પાછો એની બાંયમાં પુરાયો.
