નોકરી ખોવી એ ઘણી વાર જીવ ખોવા જેટલું જ દુઃખદ પ્રસંગ હોય છે.
મને થતું રૂંધામણ અટકાવવા હું શાળાના મકાનની બહાર નીકળ્યો, અને ખાવામાં હવે માત્ર હવા જ રહેલી હોવાથી મારા પગે યંત્રની માફક મને એક સાર્વજનિક બગીચામાં ખેંચ્યો. શૂન્ય મન સાથે હું એક બેઠક ઉપર કેટલી વાર બેઠો એની મને ખબર ન પડી. પરંતુ સંધ્યાકાળના દીવા દૂર દૂર પ્રગટ્યા તો ય મને ત્યાંથી ઊભા થવાનો ખ્યાલ આવ્યો નહિ. અંધારામાં ધીમે ધીમે મારા જાગ્રત થતા મને અનેક ધંધા રોજગાર બતાવ્યા, જેમાં ચોરી, ધાડ, લૂંટ, ખોટા લેખ, નામની કંપનીઓ, અને છેતરપિંડીના સઘળા જાણીતા પ્રકારો ઓછેવધતે અંશે આવી જતા હતા. બેકારી સઘળા ગુનાઓનું મૂળ હશે ? કે ધનિક થવાના બધા જ રસ્તા ફોજદારી કાયદાની કલમમાં થઈને જ લંબાતા હશે ?
બગીચો અવરજવર હીન બની ગયો હતો તેનું કશું ભાન મને રહ્યું ન હતું, છતાં એકાએક મને ખડખડાટ હસવું કેમ આવ્યું ?
મારી પાસે આવીને કોઈ માણસ બેસી ગયો હતો અને પાંચ દસ મિનિટથી ફૂલ સરખી સુંવાળી આંગળી વડે મારા ખિસ્સાંને તપાસતો હતો ! મને કશું જ ખોવાની ફિકર ન હતી એટલે મેં એને હાલ્યાચાલ્યા વગર એનો પ્રયોગ કરવા દીધો. પરંતુ મારાથી છેવટે રહેવાયું નહિ અને અંધારામાં મેં મુક્ત હાસ્યનો પ્રકાશ વેર્યો.
‘મહેરબાન ! તમે ખોટા માણસનું ખિસ્સું ફંફોસો છો.’ હસી રહીને મેં કહ્યું.
‘કેમ ?’ પાસે બેઠેલા માણસે સામો પ્રશ્ન કર્યો.
‘પગારદાર માણસોનાં ખિસ્સાં દસમી તારીખ સુધીમાં તો ખાલી થઈ જાય છે. કાતર કે ચપ્પુની ધાર એમનાં કપડાં કાપવામાં એ તારીખ પછી કદી બગાડશો નહિ.’
‘તે તમે પગારદાર માણસ છો ?’
‘આજ તો એ ઇલકાબ પણ મને લાગુ પડે એમ નથી. હું
