જડી દઉં, ખબર છે કુંવર?” એમ કહીને રાવે દાઢીના પલ્લા ઝાટક્યા.
“અને તેમ છતાંયે છાતી થર ન રહેતી હોય તો સુખેથી રાણીવાસમાં જઈને ઓઝલપડદે રો’ને! ઈડરની રજપૂતાણિયું પોતાનાં માથાં પડ્યાં પહેલાં તમારા ઉપર પારકી તલવાર નહિ પડવા આપે એટલી ધરપત રાખજો, કુંવર !” ફરી રાવે મૂછો માથે તાવ દીધો. ફરી બોલ્યો :
“વાહ રે ભીમસંગજીના વિસ્તાર, વાહ! માથું બહુ વહાલું હો !?”
તે દિવસે ચોપાટમાં સ્વાદ ન રહ્યો.
એકલો પડીને મેળોજી વિચારે છે, ‘ફુઆને આશરે આવ્યો એમાં જ શું સાત પેઢીની ગાળો સાંભળવી પડી? એથી તો બાપના ગામનાં ચોથિયું રોટલો અને માથે મીઠાની એક કાંકરી શાં ભૂંડાં હતાં ? અને હા ! સાચેસાચ શું મને માથું એટલું વહાલું થઈ પડ્યું છે? જીવતરનો એટલો બધો મોહ, કે પલકે પલકે ફફડીને જીવતે મોત અનુભવવાં પડે છે? ધિક્કાર હજો !’
૬
સાણંદના દરબારગઢની ડેલીએ સાંઢ્ય ઝોકારીને એક રબારી દોડતે પગે કચેરીમાં ગયો. માથાબંધણામાંથી એક કાગળ કાઢીને કરણસંગજીના હાથમાં દીધો. કાગળ દેતાં દેતાં બોલ્યો, કે “બાપુ, ઈડરના ડુંગરામાં મધરાતે એક બોકાનીદાર જુવાનડે આવીને આ કાગળ દીધો છે; બોલ્યો છે કે બાપુને પોગાડજો. બાપુ, સાદ તો.. ” રબારીનું વેણ અરધેથી તૂટી ગયું, કેમ કે ઈડરનું નામ પડતાં જ કુંવર ખસિયાણા પડ્યા.
કુંવર કાગળ વાંચવા મંડ્યા :
