પૃષ્ઠ:Rasdhar 3 C.pdf/૯૯

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
૨૫૯

રૂઢિપ્રયેાગો

પોતાની થાળીમાંથી કોળિયા લેનારા : સગા ભાઈ જેવા, ગ્રાસિયા
[એક થાળીમાંથી 'ગ્રાસ'(કોળિયા) લેનારા, તેના પરથી ગરાસિયો]
પ્રાસવો મેલવો : દુધાળું ઢોર પોતાના આઉમાંથી દૂધને છૂટું મૂકે
અને દોહવા આપે તે
ફટકી જવું : ચસકી જવું
ફાટીને ધૂંવાડે ગયેલ : બહેકી ગયેલ
(સ્ત્રીએ) ફૂલ સૂંઘવું : ફૂલનો પરિમલ લેવો, ગર્ભ ધારણ કરવો.
(લોકજીવનમાં ફૂલ સૂંઘવાની ક્રિયા એ જાતીય સમાગમની
ક્રિયાનું પ્રતીક છે.)
ફેર ભાંગવો : અંતર કાપી નાખવું; આગળ નીકળી ગયેલા હરીફને
પકડી પાડવો
બથમાં ઘાલીને : બે હાથે બાથ ભીડીને
બબ્બે કટકા ગાળો કાઢવી: ઘણા જ ખરાબ અપશબ્દો કહેવા.
બહુ નો દાઢીએ: મરમનાં વેણ ન બોલીએ, દાઢમાંથી ન બોલીએ
બાન પકડવું : બંદી બનાવી તેના સાટે બદલો માગવો
બાળો એનું મોઢું : એને બોલતો બંધ કરો
બાંધે એની તરવાર, અને ગા વાળે ઈ અરજણ : લડાઈ કરે કે
ગૌરક્ષા કરે – બધાય ક્ષત્રિય સરખા
બાંયોની કરલ ચડાવવી : કેડિયાની બાંયોને પહોંચા પાસે વળ ચડાવી
ચડાવીને હાથની સાથે ચપોચપ ગોઠવી દેવી,
બેઠાની ડાળ ભાંગે : જીવનનો આધાર તૂટે
બેલાડયે બેસાડવો : (ઘોડા પર ) પાછળ જોડાજોડ બેસાડવો
ભાણે ખપતી વાત : ગરાસિયા, રજપૂત, આહીર વગેરે તેર વર્ણો
કાંસાની એક જ તાંસળીમાં રોટી–વ્યવહાર કરી શકે તે.
ભાલાને માથે દેવચકલી અાંટા મારે : યુદ્ધમાં જો શૂરવીરનો વિજય
થવાનો હોય તો તેની મંગળ સાક્ષીરૂપે એ વીરના ભાલાની
અણી પર એ વીરની કુળદેવી કાળીદેવ (દેવચકલી ) પંખીના
રૂપમાં આવીને બેસતી એવી લોકમાન્યતા છે.
ભાંગ્યા દળના ભેળવણ : હારેલા લશ્કરને સારી લડાઈ માટે પ્રેરનાર