પ્રાસ્તાવિક દોહા
ખડ ખૂટ્યાં ગોરલ વસૂક્યાં, વાલાં ગિયાં વદેશ,
અવસર ચૂક્યા મેહુલા ! વરસ્યે કાંઉ કરેશ?
[ મોડા મોડા આવેલા વરસાદને નેસડાની વિજોગણ ચારણી કહે છે : હે અવસર ચુકેલા મેહુલા ! હવે નિરર્થક શું વરસી રહ્યો છે ? ઘાસચારા ખૂટી ગયા, મારી ગાયો વસૂકી ગઈ, ને મારો વહાલો પ્રિયજન (મારો પતિ) પશુઓને લઈને ક્યારનો યે વિદેશે ચાલ્યો ગયો.]
શિયાળે ટાઢ્યું સોપટે, હાલે હેમાળા,
વસતા ઘર વસિયો નહિ કે દી કુચાળા !
[શિયાળામાં ઠંડી સૂસવે છે. હિમવાળા વાયરા ફુંકે છે; છતાં હે કુચાળા ! હે સ્વામી ! તું તો એ ઋતુમાં ઘેર ન વસ્યો.]
ઉનાળે અગનિ ઝરે, કરવા પંથ કાળા,
વસતા ઘર વસિયો નહિં, કે દી કુચાળા !
[ઉનાળામાં, અગ્નિ ઝરે છે. પ્રવાસ કરવાનું વિષમ થઈ પડે છે. એવી ઋતુમાં યે હે સ્વામી ! તું ઘેર ન રોકાયો. ]
ચોમાસે ઠોંડી ચુવે પાણી પરનાળાં;
વસતાં ઘર વસીઓ નહીં કે દી કુંચાળા.
