આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
- ધરતી રસસુન્દર કોમળતા
- ફળપુષ્પ ધરે નહીં નારીલતા;
- ન ખીલે રસપોષક માળી વિના–
માળી છે– પણ નિર્ધન છે–
- શું સિંચે રસ માળી સ્વવિત્તવિના?”
- ધનરાશિ અચેતન મુજ રહ્યા!”
પ્રિય કુમુદ ! તું તો માળી વિનાની જ રહી ! ધન છે - પણ માળી જ નથી. એ ત્હારી દુર્દશા મ્હેં કરી!
- પ્રિય હોય, કુમુદ, કંઈ તું મને,
- પ્રિય હોય, સુમિત્ર, કંઈ તું મને,
- તમ તુલ્ય અનેક ગુણાકરના
- ગુણ ખીલવું રાશિ ત્યજી ધનના!”
એના હૃદયમાં આનંદ અને ઉત્સાહનો ઉદય થયો.
- શિવિરાજ તુલા પર દેહ મુકે,
- કરું તે જ કથા મુજ દ્રવ્ય તણી !
- નવનીત બન્યું ઉર જોઈ શકે
- નહી અશ્રુભર્યા જનરત્ન ભણી.
- ગૃહત્યાગ થયો મુજ સાર્થક સઉ !
- દીઠ ગુપ્ત પદાર્થ સુદૃશ્ય બહુ!
- ગૃહભાગી થઈ ફળભાગ હવે
- દઉ દેશતણાં જનદૈવતને!
આટલું બોલી તે પૃથ્વી ઉપર પલાંઠી વાળી બેસી ગયો અને એનો ભગવો અંચળો એના શરીરની આશપાસ વેરાઈ પૃથ્વી ઉપર પથરાઈ રહ્યો. તેના ઉપર દૃષ્ટિ પડતાં એ ચમકયો, એ કવિતા ન્હાસતી લાગી અને એકદમ એ ઉભો થયો.
"સરસ્વતીચંદ્ર ! એ સર્વ અભિલાષ આ વેશને અનુચિત છે ! જે મૂર્ખતાએ ઘર છોડાવી અંહી આણ્યો તે જ મૂર્ખતાએ આજ અા દેશદશાનું દર્શન કરાવ્યું તો હવે ત્યજેલું ગૃહ પાછું સ્વીકારવું, ધનભાઈને અર્પેલું ધન પાછું લેવા ઈચ્છવું, આ લીધેલો વેશ ત્યજવો - એ તો હવે – મૂર્ખતા કે શાણપણ? અધર્મ કે ધર્મ?"
