પૃષ્ઠ:Sardar Vallabhbhai Part II.pdf/૧૦

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
સરદાર વલ્લભભાઈ


“ગોળમેજી પરિષદ બોલાવવાનો હેતુ એવા ઉપાયો શોધી કાઢવાનો છે, જેથી કરીને હિંદુસ્તાનના સઘળા વર્ગો, સઘળી કોમો, સઘળા પક્ષો તથા જુદા જુદા હિતસંબધો ધરાવનારા સઘળા લોકો, અમુક દરખાસ્તો વિષે શક્ય તેટલા વધારે પ્રમાણમાં એક વિચાર ઉપર આવે, અને તેમની વધારેમાં વધારે પ્રમાણમાં સંમતિ મળે. આવી સર્વસંમત દરખાસ્તો પાર્લમેન્ટ સમક્ષ મૂકવાની બ્રિટિશ પ્રધાનમંડળની ફરજ રહેશે.”

પોતાના ભાષણમાં વાઈસરૉયે સાફ સાફ કહ્યું કે :

“નામદાર શહેનશાહની સરકાર જે પરિષદ બોલાવવા ધારે છે તે પરિષદની ફરજ, કેટલાક માગણી કરે છે તેમ, હિંદુસ્તાનનું રાજ્યબંધારણ ઘડવાની દરખાસ્તો, જેનો પાર્લમેન્ટને કશો વાંધો ઉઠાવ્યા વિના સ્વીકાર કરવો પડે, એ બહુમતીથી રજૂ કરવાની નહીં હોય… આ પરિષદ તો પ્રજામતને સ્પષ્ટ કરવાના અને તેની વચ્ચે મેળ સાધવાના હેતુથી બોલાવવામાં આવે છે, જેથી કરીને નામદાર શહેનશાહની સરકારને કાંઈક દોરવણી મળે. બાકી પાર્લમેન્ટની વિચારણા માટે (હિંદુસ્તાનના રાજબંધારણની) દરખાસ્તો ઘડી કાઢવાની જવાબદારી તો નામદાર શહેનશાહની સરકાર ઉપર જ છે.”

વાઈસરૉયે આટલી સ્પષ્ટતા કરી તે માટે ગાંધીજીએ તેમનો આભાર માન્યો, અને જાહેર કર્યું કે હિંદુસ્તાન પૂર્ણ સ્વાતંત્ર્ય માગે છે તેની વાનગી તરીકે નીચેના અગિયાર મુદ્દા ઉપર પ્રજાને અત્યારે જ સંતોષવામાં આવે તો, જેમાં પોતાના વિચારો અને માગણીઓ રજૂ કરવાની પૂરી સ્વતંત્રતા હોય એવી ગોળમેજીમાં કૉંગ્રેસ ભાગ લેશે અને વાઈસરૉયને તથા બ્રિટિશ પ્રધાનમંડળને સવિનય ભંગની વાત અત્યારે નહીં સાંભળવી પડે :

૧. સંપૂર્ણ મદ્યનિષેધ કરવો.
૨. હૂંડિયામણનો દર ૧ શિ. ૬ પેન્સ ઉપરથી ઘટાડીને ૧ શિ. ૪ પેન્સ કરવો.
૩. જમીનમહેસૂલમાં ૫૦ ટકા ઘટાડો કરવો અને એ વિષયને ધારાસભાના અંકુશ નીચે આણવો.
૪. નિમકવેરો રદ કરવો.
૫. શરૂઆતમાં લશ્કરી ખર્ચમાં ૫૦ ટકાનો ઘટાડો કરવો.
૬. ઉપલા દરજ્જાના અમલદારોના પગારો અર્ધા અથવા તેથી પણ એાછા કરવા.
૭. પરદેશી કાપડ ઉપર રક્ષણાત્મક જકાત નાખવી.
૮. સમુદ્રકાંઠાનું વહાણવટું હિંદુસ્તાનના લોકોના હાથમાં અનામત રહે એવો કાયદો પસાર કરવો.
૯. ખૂન કરવાના અથવા ખૂન કરવાનો પ્રયત્ન કરવાના આરોપસર જેમને સજા થઈ હોય તે સિવાયના તમામ રાજદ્વારી કેદીઓને છોડી મૂકવા અથવા સામાન્ય ન્યાયની અદાલતોમાં તેમના મુકદ્દમા ચલાવવા. બીજા રાજદ્વારી મુકદ્દમા પાછા ખેંચી લેવા, હિંદી ફોજદારી કાયદાની કલમ ૧૨૪ અ તથા ૧૮૧૮ નો ત્રીજો