૯૨
“આફરીન! આફરીન ! હું તમને બંનેને જાણું છું. ચલો, આપણે સર્વે સાથે મળીને કંઈ નવું જૂનું કરીશું:” સુરલાલે કહ્યું.
“ધસીને એકદમ દોડ કરો. હમણાં અમે ત્યાં જઈ આવ્યાં છિયે; તેઓ નિરાંતે પડેલા છે. ત્યાં ભય પણ નથી ને કાર્યસિદ્ધ કરવાને ભુજબળ આપણી પાસે મજબૂત છે.”
“હમને સબકું પીછાના ! ખોદા અપના નિઘેબાન હે ! નવાબ બડા ચબરાક ઔર ચાલાક હૈ, ઔર ઉસકી બેગમ મહતાબસે બી કુચ દો ચંદા સરસ પાવરધી હૈ.” નવરોઝ મનમાં બડબડ્યો.
આ ગડબડમાં અડધો કલાક નીકળી ગયો, બારપર બે વાગ્યા હતા; ને જો હવે મોડું થાય તો સધળી હાથ આવેલી બાજી ધૂળ મળી જાય; એપર વિચાર કરી, કંઈ પણ તુર્તાતુર્ત ખુલાસો મેળવ્યા વગર આ બે સ્વારોને સાથે લઈને નવરોઝ અને તેના સાથી સુરલાલે એકદમ સૌને ચાલવાનો હુકમ કીધો.
હવે પ્રજાકીય સેનામાં બે અધિકારી ને એક સરદાર હતો. મણી આ કામને બીલકુલ નાલાયક હતી, પણ મોતીએ તેને સાથે રાખી હતી. નવરોઝની પછાડી સધળું લશ્કર ચાલતું હતું. જે જે મરાઠા સીપાહો એકલવાયા રસ્તે મળતા તેને કાપી નાખવામાં જરા પણ વિચાર કરતા નહોતા. થોડીક પળ સઘળું શાંત ચાલ્યું, નવરોઝ બેગમની ચતુરાઈ ને હિંમતપર આફરીન કરતો વિચારતો વિચારતો ચાલતો હતો, ને એવા વિચારમાં વધારે વખત ન રહેવા દેતાં, કંઈક ખુલાસો કરી, શિવાજીના સૈન્યના કયા ભાગપર પહેલો છાપો મારવો, તે સૂચવવા માટે મોતી નવરોઝ પાસે આવી.
“ઓ શૂરા પહેલવાન !”– આ છુપા સવારે કહ્યું - “મારા અકસ્માત મિલાપથી કંઈ એવો ખ્યાલ બાંધીશ નહિ કે એમાં કંઈ ભેદ છે ! હું
