"બગડી તો ગઇ ક્યારની."
"પણ આ ભેગા બે સાથીઓ છે તેનુંય સત્યાનાશ કાં વાળો?"
"એને માફી અપાવીશ."
"અત્યારે તો સરકારની બેસતી બાદશાહી છે. માફી નહિ આપે."
"મારે માફી નથી જોતી.” વાશિયાંગ નામનો બાળો જુવાન બોલ્યો: "મારે તો હજી ગોદડીવાળાનું નાક કાપવું છે."
"શા માટે?"
"એણે એક ભાવરનો ભવ બગાડ્યો છે."
"પારકા કજિયા શીદ ઉછીના લ્યો છો, ભીયા?"
"પારકો કજિયો શીનો? પર-અસતરીને ફસાવનારો પુરુષ તો હરએક મરદનો અપરાધી છે; દેવનો દ્રોહી છે."
"રંગ મારા વીરા! તમે ત્રણ ભેળી મને ચોથી ગણજો."
"તમે?" વાશિયાંગ ચમક્યો.
"તમે કોણ છો?" લખમણે ફરીથી પૂછ્યું.
એ સવાલનો જવાબ દેતી પ્હો ફાટી. ડુંગરાની આડે ઊભેલો બાલસૂર્ય કેસૂડાનાં પાણીની પિચકારીઓ ભરી ભરી કોઇ અજાણી અનામી વાદળી-ભાભીનાં ચીર ભીંજવતો લપાઇ રહ્યો હતો. પોતાનો પહેરો પૂરો કરીને ચાલ્યા જતા ચંદ્રમાનો તેજ-પટો દૂરથી દેખાતો હતો.
ત્રણે જણાએ બાઇનું મોં નિહાળ્યું. અંધારામાં સાંભળેલો અવાજ જાડો હતો; તે પરથી બાંધેલું અનુમાન જૂઠું પડ્યું. બાઇના ઝાંખા પડેલા ચહેરા પર લાવણ્ય હજુયે બેઠું હતું: સાપે ચૂંથેલા માળા પર ચકલું બેઠું હોય તેવી કરુણતાએ ભર્યું.
ઓરતના ઓઢણા નીચેથી ડાબી બાજૂ કમરના ભાગ ઉપર કશુંક ઊપસી આવતું હતું. તેના ઉપર ત્રણે દોસ્તોની નજર ઠરી. ક્ષણ પછી એ છયે આંખો બેઅદબીના અપરાધથી ડરીને ખસી ગઇ.
“તમે ડરશો નહિ, વીરા મારા!"
એટલું કહી બાઇએ કમર નીચે હાથ નાખ્યો. ઘડી પછી એના હાથમાં એક નાનો તમંચો, પાળેલા બાજ પક્ષી જેવો, રમતો થયો, ને બાઇ એને હાથમાં
