માસ અગાળ બિહાર અને આરિસ્સા (૨૦૨) .. 2.490 tor 3t ૩૨૦ ર પર મદ્રાસ, અગાળ વિગેરે આખા પરંતુ જો દરેક રાહેરનું ગણવામાં ૧૯૧૦માં મુંબઇમાં હારમાં ૪૦૯૦૬ અને કલકત્તામાં ૨૪કનું હતું. મદ્રાસ શહેરમાં એ જ વૃક્ષમાં હબરમાં ૨૭૭૩નું મરણપ્રમાણ હતું, જ્યારે વનમાં ૧૯૯૬માં ફક્ત હારમાં ૮૦ મણે થયાં હતાં. હિંદુસ્તાનમાં આટલું મોટું પ્રમાણ ક્રમ છે. તેનાં કાણા રોધી એ દિશામાં કાચની પણી જરૂર છે. આળકી એ દેશનું અણુમાલું ધન છે, હિંદને આ ધન આટલા મેમ પ્રમાણમાં ખાવાનું કેમ પાલવે ?’ " પૂનમ સંગત ગમા સંયુક્ત પ્રાંતા ઉપરના આંકડાબામાં મુંબઇ, પ્રાંતનું સરેરાસ મણુપ્રમાણુ છે. આવે તો તે એથી પણ વધારે છે. .. » "> ન્યુઝીલેન્ડમાં એક વર્ષમાં એક હજાર બાળકમાંથી ૫૧નું મરણ થાય છે, મુંબઇમાં ૩૨૦ અને સંયુક્ત પ્રાંતમાં ૩૫૨. આ હકીકત્ત ગમે તે રીતે તપાસીએ તાપણુ અણુને કમકમાટી ઉપજાવનારી છે. કારણ સખળ અને ઉપાય થઈ શકે તેવાં છે તેથી વિચારવાલાયક છે અને પ્રતિકૂળ કારણામાં વધારા થતા જાય છે. કારણામાંના કેટલાંક નીચે પ્રમાણે છે. ૧. હવા, ૨. ખરાક, ૩, બાળવિવાહ અને મોઢાં, ૪. સ્વછંદ. ૫. રેગ્ય વિષે અજ્ઞાન,અને હવે ૬. મસા મોંઘવારી આમાં માત્ર છેલ્લા ચારણુમાં જ અત્યારે સરકાર મુખ્ય ભાગે જ્વાબદાર ગણી શકાય. અમે આમ ભેદ પાડીએ છીકે એનું કારણ એ છે કે આપણા અનેક ભાષિએ અ
