અમરતે ઘણા સમય પછી ચતરભજ માટેનું સાચું અને હુલામણું સંબોધન વાપર્યું.
એ એક જ સંબોધને ચતરભજની દાઢાવાણીને ઓગાળી નાખી. બોલ્યો :
‘ઠીક લ્યો, હવે તમારાં આંતરડાં નહિ પીખું; હાંઉ ? તમે દુ:ખી થાઓ એ મારાથી ન ખમાય. બોલો, આ આખું કૌભાંડ રચીને શું કરવાનો તમારો વિચાર છે ? સો વાતની એક વાત કરો…’
‘ચતુ, હું હવે તારી દયા ઉપર જ જીવું છું. કૌભાંડ રચતા તો રચાઈ ગયું છે; પણ હવે તારી મદદ વિના એ પાર પાડવું કઠણ છે. હવે તો મારી જિંદગી તારા હાથમાં છે.’
‘જિંદગી તો મારી જ તમારા હાથમાં હતી. હમણાં ગુપ્તી હુલાવી દીધી હોત તો હું જાત ઘિસોડાં કૂંકતો…’
અમરત શરમાઈ ગઈ. ચતરભજના એકેક વાક્યે અમરતની અસહાયતા વધતી જતી હતી. બોલી :
‘ચતુ, તું, વગર ગુપ્તીએ ગુપ્તી કરતાંય આકરા ઘા કાં માર્યા કરે છે ? જરાક તો દયા રાખ ! આ કૌભાંડમાંથી છૂટવાનો એકાદ ૨સ્તો તો દેખાડ !’
‘બાપુ, મારી આંખે તો હવે મોતિયો આવવા માંડ્યો. ઝાંખ વળી ગઈ ! હું તમને શું રસ્તો દેખાડવાનો હતો ? મને પંડને જ અસૂરસવારે સાવ ધાબા જેવું સુઝે છે ત્યારે ઓધિયો મને દોરીને માંડ ઘર ભેગો કરે છે. મારી આંખનાં તેજ તો તમારી પેઢીના ચોપડામાં કાળાંધોળાં ચીતરવામાં જ રેડાઈ ગયાં. આંખ તો તમારી નરવી ને ઝીણી નજરવાળી છે — અંધારે ઝીણાં નાકાવાળી સોયમાં સડપ કરતોકને દોરાની પરોવણી પરોવી લિયે એવી. એવી ઝીણી નજર હતી ત્યારે જ ઓલી સીમને શેઢે પહેલો કૂબો તમને સૂઝી ગયો ને ?’
‘એ એક જ વાતનો સગડ હજી પણ તું નહિ મેલ ?’
‘સગડ તે કેમ મેલાય ? આ તો, મેં તમને કીધું એમ ફૂલ
