યુગવંદના/નિર્ભય

વિકિસ્રોતમાંથી
← નવરર્ષનો સબરસ-થાળ યુગવંદના
નિર્ભય
ઝવેરચંદ મેઘાણી
૧૯૩૧
એ જ પ્રાણ →


નિર્ભય
[છંદઃ ઝૂલણા]


આજ ઊડ ઊડ થવા તલખતી પાંખ તુજ
પ્રથમ જાગરણના નવપ્રભાતે;

પક્ષીનો બાળ માળા મહીં સૂઈ રહે —
ક્યમ બને વ્હાણલાં વ્યોમ વાતે !

ગગન-ઉડ્ડયનના મસ્ત આવેગમાં
વીંઝશે પાંખ તારી ફફડતી;

વાયુમંડલ તણા હૃદય વેધતી
ઘોર ઝંકાર જાશે ગજવતી

ઉદિત આદિત્યના તેજ-સાગર વિષે
ભીંજતી પાંખ રમશે ફુવારા;

પીંછડે પીંછડે નીતરતા રંગની
જૂજવી ઝાંય કરશે ઝગારા.

ઘોર સાહસ તણા મસ્ત આકર્ષણે
લઈ જશે પાંખ તુજને રઝળવા;

કો' અજાણ્યા વિકટ ધામની સફરમાં
પંથીહીન પંથની મોજ રળવા.

ઉદયગિરિશૃંગની કારમી ભેખડો
સાથ વસવા તને સાદ પાડે;

ક્ષુદ્ર માળા મહીં નીંદ ના'વે હવે,
પંખીનો બાળ પાંખો પછાડે.

ઊઠ! તુજ પાંખના ગગન-આઘાતથી
કમ્પશે તાર પ્રાત:પ્રભાના:
કોટિ કિરણો વતી વિશ્વ-વીણા થકી
ગુંજશે નવલ આલોક-ગાણાં.

તાહરા વેગ-વંટોળલે સિંધુના
ઊછળશે નીલ દૂધલ તરંગો;
રુદ્રની સાથે અભિસાર રમવા જતી
ઘોર વાવાઝડી દૈ છલંગો –

છૂટશે ઘેલડી મુક્ત અંબોડલે
સપ્ત સિંધુ તણે ઓ કિનારે;
પ્રિયમિલન કાજ પાગલ બની સિંધુ તુજ
પાંખ-ઝંકાર પડઘા ઉચારે.

એ ગગન-પંથની વાટ વચ્ચે તને
પારધી કો’ ન શકશે ડરાવી,
સાંભળી બાણ-ટંકાર સંશય તણા,
ભાઈ ! દેજે ન શ્રદ્ધા ગુમાવી.

પંખી ! નિર્ભય નિરુદ્વેગ જાજે ધસ્યો,
મૃત્યુ-અંધાર પડદા વિદારી –
તિમિરને પાર : જ્યાં અમર ધ્રુવ-તારલો
ઝળહળે નીરખતો વાટ તારી.