શ્રી રામચરિત માનસ/ આઠમો વિશ્રામ
<poem> મુનિ પદ કમલ બંદિ દોઉ ભ્રાતા ચલે લોક લોચન સુખ દાતા બાલક બૃંદિ દેખિ અતિ સોભા લગે સંગ લોચન મનુ લોભા પીત બસન પરિકર કટિ ભાથા ચારુ ચાપ સર સોહત હાથા તન અનુહરત સુચંદન ખોરી સ્યામલ ગૌર મનોહર જોરી કેહરિ કંધર બાહુ બિસાલા ઉર અતિ રુચિર નાગમનિ માલા સુભગ સોન સરસીરુહ લોચન બદન મયંક તાપત્રય મોચન કાનન્હિ કનક ફૂલ છબિ દેહીં ચિતવત ચિતહિ ચોરિ જનુ લેહીં ચિતવનિ ચારુ ભૃકુટિ બર બાઁકી તિલક રેખા સોભા જનુ ચાઁકી દો0-રુચિર ચૌતનીં સુભગ સિર મેચક કુંચિત કેસ નખ સિખ સુંદર બંધુ દોઉ સોભા સકલ સુદેસ219 –*–*– દેખન નગરુ ભૂપસુત આએ સમાચાર પુરબાસિન્હ પાએ ધાએ ધામ કામ સબ ત્યાગી મનહુ રંક નિધિ લૂટન લાગી નિરખિ સહજ સુંદર દોઉ ભાઈ હોહિં સુખી લોચન ફલ પાઈ જુબતીં ભવન ઝરોખન્હિ લાગીં નિરખહિં રામ રૂપ અનુરાગીં કહહિં પરસપર બચન સપ્રીતી સખિ ઇન્હ કોટિ કામ છબિ જીતી સુર નર અસુર નાગ મુનિ માહીં સોભા અસિ કહુઁ સુનિઅતિ નાહીં બિષ્નુ ચારિ ભુજ બિઘિ મુખ ચારી બિકટ બેષ મુખ પંચ પુરારી અપર દેઉ અસ કોઉ ન આહી યહ છબિ સખિ પટતરિઅ જાહી દો0-બય કિસોર સુષમા સદન સ્યામ ગૌર સુખ ઘામ અંગ અંગ પર વારિઅહિં કોટિ કોટિ સત કામ220 –*–*– કહહુ સખી અસ કો તનુધારી જો ન મોહ યહ રૂપ નિહારી કોઉ સપ્રેમ બોલી મૃદુ બાની જો મૈં સુના સો સુનહુ સયાની એ દોઊ દસરથ કે ઢોટા બાલ મરાલન્હિ કે કલ જોટા મુનિ કૌસિક મખ કે રખવારે જિન્હ રન અજિર નિસાચર મારે સ્યામ ગાત કલ કંજ બિલોચન જો મારીચ સુભુજ મદુ મોચન કૌસલ્યા સુત સો સુખ ખાની નામુ રામુ ધનુ સાયક પાની ગૌર કિસોર બેષુ બર કાછેં કર સર ચાપ રામ કે પાછેં લછિમનુ નામુ રામ લઘુ ભ્રાતા સુનુ સખિ તાસુ સુમિત્રા માતા દો0-બિપ્રકાજુ કરિ બંધુ દોઉ મગ મુનિબધૂ ઉધારિ આએ દેખન ચાપમખ સુનિ હરષીં સબ નારિ221 –*–*– દેખિ રામ છબિ કોઉ એક કહઈ જોગુ જાનકિહિ યહ બરુ અહઈ જૌ સખિ ઇન્હહિ દેખ નરનાહૂ પન પરિહરિ હઠિ કરઇ બિબાહૂ કોઉ કહ એ ભૂપતિ પહિચાને મુનિ સમેત સાદર સનમાને સખિ પરંતુ પનુ રાઉ ન તજઈ બિધિ બસ હઠિ અબિબેકહિ ભજઈ કોઉ કહ જૌં ભલ અહઇ બિધાતા સબ કહઁ સુનિઅ ઉચિત ફલદાતા તૌ જાનકિહિ મિલિહિ બરુ એહૂ નાહિન આલિ ઇહાઁ સંદેહૂ જૌ બિધિ બસ અસ બનૈ સઁજોગૂ તૌ કૃતકૃત્ય હોઇ સબ લોગૂ સખિ હમરેં આરતિ અતિ તાતેં કબહુઁક એ આવહિં એહિ નાતેં દો0-નાહિં ત હમ કહુઁ સુનહુ સખિ ઇન્હ કર દરસનુ દૂરિ યહ સંઘટુ તબ હોઇ જબ પુન્ય પુરાકૃત ભૂરિ222 –*–*– બોલી અપર કહેહુ સખિ નીકા એહિં બિઆહ અતિ હિત સબહીં કા કોઉ કહ સંકર ચાપ કઠોરા એ સ્યામલ મૃદુગાત કિસોરા સબુ અસમંજસ અહઇ સયાની યહ સુનિ અપર કહઇ મૃદુ બાની સખિ ઇન્હ કહઁ કોઉ કોઉ અસ કહહીં બ પ્રભાઉ દેખત લઘુ અહહીં પરસિ જાસુ પદ પંકજ ધૂરી તરી અહલ્યા કૃત અઘ ભૂરી સો કિ રહિહિ બિનુ સિવધનુ તોરેં યહ પ્રતીતિ પરિહરિઅ ન ભોરેં જેહિં બિરંચિ રચિ સીય સઁવારી તેહિં સ્યામલ બરુ રચેઉ બિચારી તાસુ બચન સુનિ સબ હરષાનીં ઐસેઇ હોઉ કહહિં મુદુ બાની દો0-હિયઁ હરષહિં બરષહિં સુમન સુમુખિ સુલોચનિ બૃંદ જાહિં જહાઁ જહઁ બંધુ દોઉ તહઁ તહઁ પરમાનંદ223 –*–*– પુર પૂરબ દિસિ ગે દોઉ ભાઈ જહઁ ધનુમખ હિત ભૂમિ બનાઈ અતિ બિસ્તાર ચારુ ગચ ઢારી બિમલ બેદિકા રુચિર સઁવારી ચહુઁ દિસિ કંચન મંચ બિસાલા રચે જહાઁ બેઠહિં મહિપાલા તેહિ પાછેં સમીપ ચહુઁ પાસા અપર મંચ મંડલી બિલાસા કછુક ઊઁચિ સબ ભાઁતિ સુહાઈ બૈઠહિં નગર લોગ જહઁ જાઈ તિન્હ કે નિકટ બિસાલ સુહાએ ધવલ ધામ બહુબરન બનાએ જહઁ બૈંઠૈં દેખહિં સબ નારી જથા જોગુ નિજ કુલ અનુહારી પુર બાલક કહિ કહિ મૃદુ બચના સાદર પ્રભુહિ દેખાવહિં રચના દો0-સબ સિસુ એહિ મિસ પ્રેમબસ પરસિ મનોહર ગાત તન પુલકહિં અતિ હરષુ હિયઁ દેખિ દેખિ દોઉ ભ્રાત224 –*–*– સિસુ સબ રામ પ્રેમબસ જાને પ્રીતિ સમેત નિકેત બખાને નિજ નિજ રુચિ સબ લેંહિં બોલાઈ સહિત સનેહ જાહિં દોઉ ભાઈ રામ દેખાવહિં અનુજહિ રચના કહિ મૃદુ મધુર મનોહર બચના લવ નિમેષ મહઁ ભુવન નિકાયા રચઇ જાસુ અનુસાસન માયા ભગતિ હેતુ સોઇ દીનદયાલા ચિતવત ચકિત ધનુષ મખસાલા કૌતુક દેખિ ચલે ગુરુ પાહીં જાનિ બિલંબુ ત્રાસ મન માહીં જાસુ ત્રાસ ડર કહુઁ ડર હોઈ ભજન પ્રભાઉ દેખાવત સોઈ કહિ બાતેં મૃદુ મધુર સુહાઈં કિએ બિદા બાલક બરિઆઈ દો0-સભય સપ્રેમ બિનીત અતિ સકુચ સહિત દોઉ ભાઇ ગુર પદ પંકજ નાઇ સિર બૈઠે આયસુ પાઇ225 –*–*– નિસિ પ્રબેસ મુનિ આયસુ દીન્હા સબહીં સંધ્યાબંદનુ કીન્હા કહત કથા ઇતિહાસ પુરાની રુચિર રજનિ જુગ જામ સિરાની મુનિબર સયન કીન્હિ તબ જાઈ લગે ચરન ચાપન દોઉ ભાઈ જિન્હ કે ચરન સરોરુહ લાગી કરત બિબિધ જપ જોગ બિરાગી તેઇ દોઉ બંધુ પ્રેમ જનુ જીતે ગુર પદ કમલ પલોટત પ્રીતે બારબાર મુનિ અગ્યા દીન્હી રઘુબર જાઇ સયન તબ કીન્હી ચાપત ચરન લખનુ ઉર લાએઁ સભય સપ્રેમ પરમ સચુ પાએઁ પુનિ પુનિ પ્રભુ કહ સોવહુ તાતા પૌે ધરિ ઉર પદ જલજાતા દો0-ઉઠે લખન નિસિ બિગત સુનિ અરુનસિખા ધુનિ કાન ગુર તેં પહિલેહિં જગતપતિ જાગે રામુ સુજાન226 –*–*– સકલ સૌચ કરિ જાઇ નહાએ નિત્ય નિબાહિ મુનિહિ સિર નાએ સમય જાનિ ગુર આયસુ પાઈ લેન પ્રસૂન ચલે દોઉ ભાઈ ભૂપ બાગુ બર દેખેઉ જાઈ જહઁ બસંત રિતુ રહી લોભાઈ લાગે બિટપ મનોહર નાના બરન બરન બર બેલિ બિતાના નવ પલ્લવ ફલ સુમાન સુહાએ નિજ સંપતિ સુર રૂખ લજાએ ચાતક કોકિલ કીર ચકોરા કૂજત બિહગ નટત કલ મોરા મધ્ય બાગ સરુ સોહ સુહાવા મનિ સોપાન બિચિત્ર બનાવા બિમલ સલિલુ સરસિજ બહુરંગા જલખગ કૂજત ગુંજત ભૃંગા દો0-બાગુ તાગુ બિલોકિ પ્રભુ હરષે બંધુ સમેત પરમ રમ્ય આરામુ યહુ જો રામહિ સુખ દેત227 –*–*– ચહુઁ દિસિ ચિતઇ પૂઁછિ માલિગન લગે લેન દલ ફૂલ મુદિત મન તેહિ અવસર સીતા તહઁ આઈ ગિરિજા પૂજન જનનિ પઠાઈ સંગ સખીં સબ સુભગ સયાની ગાવહિં ગીત મનોહર બાની સર સમીપ ગિરિજા ગૃહ સોહા બરનિ ન જાઇ દેખિ મનુ મોહા મજ્જનુ કરિ સર સખિન્હ સમેતા ગઈ મુદિત મન ગૌરિ નિકેતા પૂજા કીન્હિ અધિક અનુરાગા નિજ અનુરૂપ સુભગ બરુ માગા એક સખી સિય સંગુ બિહાઈ ગઈ રહી દેખન ફુલવાઈ તેહિ દોઉ બંધુ બિલોકે જાઈ પ્રેમ બિબસ સીતા પહિં આઈ દો0-તાસુ દસા દેખિ સખિન્હ પુલક ગાત જલુ નૈન કહુ કારનુ નિજ હરષ કર પૂછહિ સબ મૃદુ બૈન228 –*–*– દેખન બાગુ કુઅઁર દુઇ આએ બય કિસોર સબ ભાઁતિ સુહાએ સ્યામ ગૌર કિમિ કહૌં બખાની ગિરા અનયન નયન બિનુ બાની સુનિ હરષીઁ સબ સખીં સયાની સિય હિયઁ અતિ ઉતકંઠા જાની એક કહઇ નૃપસુત તેઇ આલી સુને જે મુનિ સઁગ આએ કાલી જિન્હ નિજ રૂપ મોહની ડારી કીન્હ સ્વબસ નગર નર નારી બરનત છબિ જહઁ તહઁ સબ લોગૂ અવસિ દેખિઅહિં દેખન જોગૂ તાસુ વચન અતિ સિયહિ સુહાને દરસ લાગિ લોચન અકુલાને ચલી અગ્ર કરિ પ્રિય સખિ સોઈ પ્રીતિ પુરાતન લખઇ ન કોઈ દો0-સુમિરિ સીય નારદ બચન ઉપજી પ્રીતિ પુનીત ચકિત બિલોકતિ સકલ દિસિ જનુ સિસુ મૃગી સભીત229 –*–*– કંકન કિંકિનિ નૂપુર ધુનિ સુનિ કહત લખન સન રામુ હૃદયઁ ગુનિ માનહુઁ મદન દુંદુભી દીન્હીમનસા બિસ્વ બિજય કહઁ કીન્હી અસ કહિ ફિરિ ચિતએ તેહિ ઓરા સિય મુખ સસિ ભએ નયન ચકોરા ભએ બિલોચન ચારુ અચંચલ મનહુઁ સકુચિ નિમિ તજે દિગંચલ દેખિ સીય સોભા સુખુ પાવા હૃદયઁ સરાહત બચનુ ન આવા જનુ બિરંચિ સબ નિજ નિપુનાઈ બિરચિ બિસ્વ કહઁ પ્રગટિ દેખાઈ સુંદરતા કહુઁ સુંદર કરઈ છબિગૃહઁ દીપસિખા જનુ બરઈ સબ ઉપમા કબિ રહે જુઠારી કેહિં પટતરૌં બિદેહકુમારી દો0-સિય સોભા હિયઁ બરનિ પ્રભુ આપનિ દસા બિચારિ બોલે સુચિ મન અનુજ સન બચન સમય અનુહારિ230 –*–*– તાત જનકતનયા યહ સોઈ ધનુષજગ્ય જેહિ કારન હોઈ પૂજન ગૌરિ સખીં લૈ આઈ કરત પ્રકાસુ ફિરઇ ફુલવાઈ જાસુ બિલોકિ અલોકિક સોભા સહજ પુનીત મોર મનુ છોભા સો સબુ કારન જાન બિધાતા ફરકહિં સુભદ અંગ સુનુ ભ્રાતા રઘુબંસિન્હ કર સહજ સુભાઊ મનુ કુપંથ પગુ ધરઇ ન કાઊ મોહિ અતિસય પ્રતીતિ મન કેરી જેહિં સપનેહુઁ પરનારિ ન હેરી જિન્હ કૈ લહહિં ન રિપુ રન પીઠી નહિં પાવહિં પરતિય મનુ ડીઠી મંગન લહહિ ન જિન્હ કૈ નાહીં તે નરબર થોરે જગ માહીં દો0-કરત બતકહિ અનુજ સન મન સિય રૂપ લોભાન મુખ સરોજ મકરંદ છબિ કરઇ મધુપ ઇવ પાન231 –*–*– ચિતવહિ ચકિત ચહૂઁ દિસિ સીતા કહઁ ગએ નૃપકિસોર મનુ ચિંતા જહઁ બિલોક મૃગ સાવક નૈની જનુ તહઁ બરિસ કમલ સિત શ્રેની લતા ઓટ તબ સખિન્હ લખાએ સ્યામલ ગૌર કિસોર સુહાએ દેખિ રૂપ લોચન લલચાને હરષે જનુ નિજ નિધિ પહિચાને થકે નયન રઘુપતિ છબિ દેખેં પલકન્હિહૂઁ પરિહરીં નિમેષેં અધિક સનેહઁ દેહ ભૈ ભોરી સરદ સસિહિ જનુ ચિતવ ચકોરી લોચન મગ રામહિ ઉર આની દીન્હે પલક કપાટ સયાની જબ સિય સખિન્હ પ્રેમબસ જાની કહિ ન સકહિં કછુ મન સકુચાની દો0-લતાભવન તેં પ્રગટ ભે તેહિ અવસર દોઉ ભાઇ નિકસે જનુ જુગ બિમલ બિધુ જલદ પટલ બિલગાઇ232 –*–*– સોભા સીવઁ સુભગ દોઉ બીરા નીલ પીત જલજાભ સરીરા મોરપંખ સિર સોહત નીકે ગુચ્છ બીચ બિચ કુસુમ કલી કે ભાલ તિલક શ્રમબિંદુ સુહાએ શ્રવન સુભગ ભૂષન છબિ છાએ બિકટ ભૃકુટિ કચ ઘૂઘરવારે નવ સરોજ લોચન રતનારે ચારુ ચિબુક નાસિકા કપોલા હાસ બિલાસ લેત મનુ મોલા મુખછબિ કહિ ન જાઇ મોહિ પાહીં જો બિલોકિ બહુ કામ લજાહીં ઉર મનિ માલ કંબુ કલ ગીવા કામ કલભ કર ભુજ બલસીંવા સુમન સમેત બામ કર દોના સાવઁર કુઅઁર સખી સુઠિ લોના દો0-કેહરિ કટિ પટ પીત ધર સુષમા સીલ નિધાન દેખિ ભાનુકુલભૂષનહિ બિસરા સખિન્હ અપાન233 –*–*– ધરિ ધીરજુ એક આલિ સયાની સીતા સન બોલી ગહિ પાની બહુરિ ગૌરિ કર ધ્યાન કરેહૂ ભૂપકિસોર દેખિ કિન લેહૂ સકુચિ સીયઁ તબ નયન ઉઘારે સનમુખ દોઉ રઘુસિંઘ નિહારે નખ સિખ દેખિ રામ કૈ સોભા સુમિરિ પિતા પનુ મનુ અતિ છોભા પરબસ સખિન્હ લખી જબ સીતા ભયઉ ગહરુ સબ કહહિ સભીતા પુનિ આઉબ એહિ બેરિઆઁ કાલી અસ કહિ મન બિહસી એક આલી ગૂ ગિરા સુનિ સિય સકુચાની ભયઉ બિલંબુ માતુ ભય માની ધરિ બિ ધીર રામુ ઉર આને ફિરિ અપનપઉ પિતુબસ જાને દો0-દેખન મિસ મૃગ બિહગ તરુ ફિરઇ બહોરિ બહોરિ નિરખિ નિરખિ રઘુબીર છબિ બાઇ પ્રીતિ ન થોરિ 234 –*–*– જાનિ કઠિન સિવચાપ બિસૂરતિ ચલી રાખિ ઉર સ્યામલ મૂરતિ પ્રભુ જબ જાત જાનકી જાની સુખ સનેહ સોભા ગુન ખાની પરમ પ્રેમમય મૃદુ મસિ કીન્હી ચારુ ચિત ભીતીં લિખ લીન્હી ગઈ ભવાની ભવન બહોરી બંદિ ચરન બોલી કર જોરી જય જય ગિરિબરરાજ કિસોરી જય મહેસ મુખ ચંદ ચકોરી જય ગજ બદન ષાનન માતા જગત જનનિ દામિનિ દુતિ ગાતા નહિં તવ આદિ મધ્ય અવસાના અમિત પ્રભાઉ બેદુ નહિં જાના ભવ ભવ બિભવ પરાભવ કારિનિ બિસ્વ બિમોહનિ સ્વબસ બિહારિનિ દો0-પતિદેવતા સુતીય મહુઁ માતુ પ્રથમ તવ રેખ મહિમા અમિત ન સકહિં કહિ સહસ સારદા સેષ235 –*–*–
સેવત તોહિ સુલભ ફલ ચારી બરદાયની પુરારિ પિઆરી દેબિ પૂજિ પદ કમલ તુમ્હારે સુર નર મુનિ સબ હોહિં સુખારે મોર મનોરથુ જાનહુ નીકેં બસહુ સદા ઉર પુર સબહી કેં કીન્હેઉઁ પ્રગટ ન કારન તેહીં અસ કહિ ચરન ગહે બૈદેહીં બિનય પ્રેમ બસ ભઈ ભવાની ખસી માલ મૂરતિ મુસુકાની સાદર સિયઁ પ્રસાદુ સિર ધરેઊ બોલી ગૌરિ હરષુ હિયઁ ભરેઊ સુનુ સિય સત્ય અસીસ હમારી પૂજિહિ મન કામના તુમ્હારી નારદ બચન સદા સુચિ સાચા સો બરુ મિલિહિ જાહિં મનુ રાચા છં0-મનુ જાહિં રાચેઉ મિલિહિ સો બરુ સહજ સુંદર સાઁવરો કરુના નિધાન સુજાન સીલુ સનેહુ જાનત રાવરો એહિ ભાઁતિ ગૌરિ અસીસ સુનિ સિય સહિત હિયઁ હરષીં અલી તુલસી ભવાનિહિ પૂજિ પુનિ પુનિ મુદિત મન મંદિર ચલી સો0-જાનિ ગૌરિ અનુકૂલ સિય હિય હરષુ ન જાઇ કહિ મંજુલ મંગલ મૂલ બામ અંગ ફરકન લગે236 હૃદયઁ સરાહત સીય લોનાઈ ગુર સમીપ ગવને દોઉ ભાઈ રામ કહા સબુ કૌસિક પાહીં સરલ સુભાઉ છુઅત છલ નાહીં સુમન પાઇ મુનિ પૂજા કીન્હી પુનિ અસીસ દુહુ ભાઇન્હ દીન્હી સુફલ મનોરથ હોહુઁ તુમ્હારે રામુ લખનુ સુનિ ભએ સુખારે કરિ ભોજનુ મુનિબર બિગ્યાની લગે કહન કછુ કથા પુરાની બિગત દિવસુ ગુરુ આયસુ પાઈ સંધ્યા કરન ચલે દોઉ ભાઈ પ્રાચી દિસિ સસિ ઉયઉ સુહાવા સિય મુખ સરિસ દેખિ સુખુ પાવા બહુરિ બિચારુ કીન્હ મન માહીં સીય બદન સમ હિમકર નાહીં દો0-જનમુ સિંધુ પુનિ બંધુ બિષુ દિન મલીન સકલંક સિય મુખ સમતા પાવ કિમિ ચંદુ બાપુરો રંક237 –*–*– ઘટઇ બઇ બિરહનિ દુખદાઈ ગ્રસઇ રાહુ નિજ સંધિહિં પાઈ કોક સિકપ્રદ પંકજ દ્રોહી અવગુન બહુત ચંદ્રમા તોહી બૈદેહી મુખ પટતર દીન્હે હોઇ દોષ બ અનુચિત કીન્હે સિય મુખ છબિ બિધુ બ્યાજ બખાની ગુરુ પહિં ચલે નિસા બિ જાની કરિ મુનિ ચરન સરોજ પ્રનામા આયસુ પાઇ કીન્હ બિશ્રામા બિગત નિસા રઘુનાયક જાગે બંધુ બિલોકિ કહન અસ લાગે ઉદઉ અરુન અવલોકહુ તાતા પંકજ કોક લોક સુખદાતા બોલે લખનુ જોરિ જુગ પાની પ્રભુ પ્રભાઉ સૂચક મૃદુ બાની દો0-અરુનોદયઁ સકુચે કુમુદ ઉડગન જોતિ મલીન જિમિ તુમ્હાર આગમન સુનિ ભએ નૃપતિ બલહીન238 –*–*– નૃપ સબ નખત કરહિં ઉજિઆરી ટારિ ન સકહિં ચાપ તમ ભારી કમલ કોક મધુકર ખગ નાના હરષે સકલ નિસા અવસાના ઐસેહિં પ્રભુ સબ ભગત તુમ્હારે હોઇહહિં ટૂટેં ધનુષ સુખારે ઉયઉ ભાનુ બિનુ શ્રમ તમ નાસા દુરે નખત જગ તેજુ પ્રકાસા રબિ નિજ ઉદય બ્યાજ રઘુરાયા પ્રભુ પ્રતાપુ સબ નૃપન્હ દિખાયા તવ ભુજ બલ મહિમા ઉદઘાટી પ્રગટી ધનુ બિઘટન પરિપાટી બંધુ બચન સુનિ પ્રભુ મુસુકાને હોઇ સુચિ સહજ પુનીત નહાને નિત્યક્રિયા કરિ ગુરુ પહિં આએ ચરન સરોજ સુભગ સિર નાએ સતાનંદુ તબ જનક બોલાએ કૌસિક મુનિ પહિં તુરત પઠાએ જનક બિનય તિન્હ આઇ સુનાઈ હરષે બોલિ લિએ દોઉ ભાઈ દો0-સતાનંદûપદ બંદિ પ્રભુ બૈઠે ગુર પહિં જાઇ ચલહુ તાત મુનિ કહેઉ તબ પઠવા જનક બોલાઇ239 –*–*– સીય સ્વયંબરુ દેખિઅ જાઈ ઈસુ કાહિ ધૌં દેઇ બાઈ લખન કહા જસ ભાજનુ સોઈ નાથ કૃપા તવ જાપર હોઈ હરષે મુનિ સબ સુનિ બર બાની દીન્હિ અસીસ સબહિં સુખુ માની પુનિ મુનિબૃંદ સમેત કૃપાલા દેખન ચલે ધનુષમખ સાલા રંગભૂમિ આએ દોઉ ભાઈ અસિ સુધિ સબ પુરબાસિન્હ પાઈ ચલે સકલ ગૃહ કાજ બિસારી બાલ જુબાન જરઠ નર નારી દેખી જનક ભીર ભૈ ભારી સુચિ સેવક સબ લિએ હઁકારી તુરત સકલ લોગન્હ પહિં જાહૂ આસન ઉચિત દેહૂ સબ કાહૂ દો0-કહિ મૃદુ બચન બિનીત તિન્હ બૈઠારે નર નારિ ઉત્તમ મધ્યમ નીચ લઘુ નિજ નિજ થલ અનુહારિ240 –*–*– રાજકુઅઁર તેહિ અવસર આએ મનહુઁ મનોહરતા તન છાએ ગુન સાગર નાગર બર બીરા સુંદર સ્યામલ ગૌર સરીરા રાજ સમાજ બિરાજત રૂરે ઉડગન મહુઁ જનુ જુગ બિધુ પૂરે જિન્હ કેં રહી ભાવના જૈસી પ્રભુ મૂરતિ તિન્હ દેખી તૈસી દેખહિં રૂપ મહા રનધીરા મનહુઁ બીર રસુ ધરેં સરીરા ડરે કુટિલ નૃપ પ્રભુહિ નિહારી મનહુઁ ભયાનક મૂરતિ ભારી રહે અસુર છલ છોનિપ બેષા તિન્હ પ્રભુ પ્રગટ કાલસમ દેખા પુરબાસિન્હ દેખે દોઉ ભાઈ નરભૂષન લોચન સુખદાઈ દો0-નારિ બિલોકહિં હરષિ હિયઁ નિજ નિજ રુચિ અનુરૂપ જનુ સોહત સિંગાર ધરિ મૂરતિ પરમ અનૂપ241 –*–*– બિદુષન્હ પ્રભુ બિરાટમય દીસા બહુ મુખ કર પગ લોચન સીસા જનક જાતિ અવલોકહિં કૈસૈં સજન સગે પ્રિય લાગહિં જૈસેં સહિત બિદેહ બિલોકહિં રાની સિસુ સમ પ્રીતિ ન જાતિ બખાની જોગિન્હ પરમ તત્વમય ભાસા સાંત સુદ્ધ સમ સહજ પ્રકાસા હરિભગતન્હ દેખે દોઉ ભ્રાતા ઇષ્ટદેવ ઇવ સબ સુખ દાતા રામહિ ચિતવ ભાયઁ જેહિ સીયા સો સનેહુ સુખુ નહિં કથનીયા ઉર અનુભવતિ ન કહિ સક સોઊ કવન પ્રકાર કહૈ કબિ કોઊ એહિ બિધિ રહા જાહિ જસ ભાઊ તેહિં તસ દેખેઉ કોસલરાઊ દો0-રાજત રાજ સમાજ મહુઁ કોસલરાજ કિસોર સુંદર સ્યામલ ગૌર તન બિસ્વ બિલોચન ચોર242 –*–*– સહજ મનોહર મૂરતિ દોઊ કોટિ કામ ઉપમા લઘુ સોઊ સરદ ચંદ નિંદક મુખ નીકે નીરજ નયન ભાવતે જી કે ચિતવત ચારુ માર મનુ હરની ભાવતિ હૃદય જાતિ નહીં બરની કલ કપોલ શ્રુતિ કુંડલ લોલા ચિબુક અધર સુંદર મૃદુ બોલા કુમુદબંધુ કર નિંદક હાઁસા ભૃકુટી બિકટ મનોહર નાસા ભાલ બિસાલ તિલક ઝલકાહીં કચ બિલોકિ અલિ અવલિ લજાહીં પીત ચૌતનીં સિરન્હિ સુહાઈ કુસુમ કલીં બિચ બીચ બનાઈં રેખેં રુચિર કંબુ કલ ગીવાઁ જનુ ત્રિભુવન સુષમા કી સીવાઁ દો0-કુંજર મનિ કંઠા કલિત ઉરન્હિ તુલસિકા માલ બૃષભ કંધ કેહરિ ઠવનિ બલ નિધિ બાહુ બિસાલ243 –*–*– કટિ તૂનીર પીત પટ બાઁધે કર સર ધનુષ બામ બર કાઁધે પીત જગ્ય ઉપબીત સુહાએ નખ સિખ મંજુ મહાછબિ છાએ દેખિ લોગ સબ ભએ સુખારે એકટક લોચન ચલત ન તારે હરષે જનકુ દેખિ દોઉ ભાઈ મુનિ પદ કમલ ગહે તબ જાઈ કરિ બિનતી નિજ કથા સુનાઈ રંગ અવનિ સબ મુનિહિ દેખાઈ જહઁ જહઁ જાહિ કુઅઁર બર દોઊ તહઁ તહઁ ચકિત ચિતવ સબુ કોઊ નિજ નિજ રુખ રામહિ સબુ દેખા કોઉ ન જાન કછુ મરમુ બિસેષા ભલિ રચના મુનિ નૃપ સન કહેઊ રાજાઁ મુદિત મહાસુખ લહેઊ દો0-સબ મંચન્હ તે મંચુ એક સુંદર બિસદ બિસાલ મુનિ સમેત દોઉ બંધુ તહઁ બૈઠારે મહિપાલ244 –*–*– પ્રભુહિ દેખિ સબ નૃપ હિઁયઁ હારે જનુ રાકેસ ઉદય ભએઁ તારે અસિ પ્રતીતિ સબ કે મન માહીં રામ ચાપ તોરબ સક નાહીં બિનુ ભંજેહુઁ ભવ ધનુષુ બિસાલા મેલિહિ સીય રામ ઉર માલા અસ બિચારિ ગવનહુ ઘર ભાઈ જસુ પ્રતાપુ બલુ તેજુ ગવાઁઈ બિહસે અપર ભૂપ સુનિ બાની જે અબિબેક અંધ અભિમાની તોરેહુઁ ધનુષુ બ્યાહુ અવગાહા બિનુ તોરેં કો કુઅઁરિ બિઆહા એક બાર કાલઉ કિન હોઊ સિય હિત સમર જિતબ હમ સોઊ યહ સુનિ અવર મહિપ મુસકાને ધરમસીલ હરિભગત સયાને સો0-સીય બિઆહબિ રામ ગરબ દૂરિ કરિ નૃપન્હ કે જીતિ કો સક સંગ્રામ દસરથ કે રન બાઁકુરે245 બ્યર્થ મરહુ જનિ ગાલ બજાઈ મન મોદકન્હિ કિ ભૂખ બુતાઈ સિખ હમારિ સુનિ પરમ પુનીતા જગદંબા જાનહુ જિયઁ સીતા જગત પિતા રઘુપતિહિ બિચારી ભરિ લોચન છબિ લેહુ નિહારી સુંદર સુખદ સકલ ગુન રાસી એ દોઉ બંધુ સંભુ ઉર બાસી સુધા સમુદ્ર સમીપ બિહાઈ મૃગજલુ નિરખિ મરહુ કત ધાઈ કરહુ જાઇ જા કહુઁ જોઈ ભાવા હમ તૌ આજુ જનમ ફલુ પાવા અસ કહિ ભલે ભૂપ અનુરાગે રૂપ અનૂપ બિલોકન લાગે દેખહિં સુર નભ ચે બિમાના બરષહિં સુમન કરહિં કલ ગાના દો0-જાનિ સુઅવસરુ સીય તબ પઠઈ જનક બોલાઈ ચતુર સખીં સુંદર સકલ સાદર ચલીં લવાઈં246 –*–*– સિય સોભા નહિં જાઇ બખાની જગદંબિકા રૂપ ગુન ખાની ઉપમા સકલ મોહિ લઘુ લાગીં પ્રાકૃત નારિ અંગ અનુરાગીં સિય બરનિઅ તેઇ ઉપમા દેઈ કુકબિ કહાઇ અજસુ કો લેઈ જૌ પટતરિઅ તીય સમ સીયા જગ અસિ જુબતિ કહાઁ કમનીયા ગિરા મુખર તન અરધ ભવાની રતિ અતિ દુખિત અતનુ પતિ જાની બિષ બારુની બંધુ પ્રિય જેહી કહિઅ રમાસમ કિમિ બૈદેહી જૌ છબિ સુધા પયોનિધિ હોઈ પરમ રૂપમય કચ્છપ સોઈ સોભા રજુ મંદરુ સિંગારૂ મથૈ પાનિ પંકજ નિજ મારૂ દો0-એહિ બિધિ ઉપજૈ લચ્છિ જબ સુંદરતા સુખ મૂલ તદપિ સકોચ સમેત કબિ કહહિં સીય સમતૂલ247 –*–*– ચલિં સંગ લૈ સખીં સયાની ગાવત ગીત મનોહર બાની સોહ નવલ તનુ સુંદર સારી જગત જનનિ અતુલિત છબિ ભારી ભૂષન સકલ સુદેસ સુહાએ અંગ અંગ રચિ સખિન્હ બનાએ રંગભૂમિ જબ સિય પગુ ધારી દેખિ રૂપ મોહે નર નારી હરષિ સુરન્હ દુંદુભીં બજાઈ બરષિ પ્રસૂન અપછરા ગાઈ પાનિ સરોજ સોહ જયમાલા અવચટ ચિતએ સકલ ભુઆલા સીય ચકિત ચિત રામહિ ચાહા ભએ મોહબસ સબ નરનાહા મુનિ સમીપ દેખે દોઉ ભાઈ લગે લલકિ લોચન નિધિ પાઈ દો0-ગુરજન લાજ સમાજુ બ દેખિ સીય સકુચાનિ લાગિ બિલોકન સખિન્હ તન રઘુબીરહિ ઉર આનિ248 –*–*– રામ રૂપુ અરુ સિય છબિ દેખેં નર નારિન્હ પરિહરીં નિમેષેં સોચહિં સકલ કહત સકુચાહીં બિધિ સન બિનય કરહિં મન માહીં હરુ બિધિ બેગિ જનક જતાઈ મતિ હમારિ અસિ દેહિ સુહાઈ બિનુ બિચાર પનુ તજિ નરનાહુ સીય રામ કર કરૈ બિબાહૂ જગ ભલ કહહિ ભાવ સબ કાહૂ હઠ કીન્હે અંતહુઁ ઉર દાહૂ એહિં લાલસાઁ મગન સબ લોગૂ બરુ સાઁવરો જાનકી જોગૂ તબ બંદીજન જનક બૌલાએ બિરિદાવલી કહત ચલિ આએ કહ નૃપ જાઇ કહહુ પન મોરા ચલે ભાટ હિયઁ હરષુ ન થોરા દો0-બોલે બંદી બચન બર સુનહુ સકલ મહિપાલ પન બિદેહ કર કહહિં હમ ભુજા ઉઠાઇ બિસાલ249 –*–*– નૃપ ભુજબલ બિધુ સિવધનુ રાહૂ ગરુઅ કઠોર બિદિત સબ કાહૂ રાવનુ બાનુ મહાભટ ભારે દેખિ સરાસન ગવઁહિં સિધારે સોઇ પુરારિ કોદંડુ કઠોરા રાજ સમાજ આજુ જોઇ તોરા ત્રિભુવન જય સમેત બૈદેહીબિનહિં બિચાર બરઇ હઠિ તેહી સુનિ પન સકલ ભૂપ અભિલાષે ભટમાની અતિસય મન માખે પરિકર બાઁધિ ઉઠે અકુલાઈ ચલે ઇષ્ટદેવન્હ સિર નાઈ તમકિ તાકિ તકિ સિવધનુ ધરહીં ઉઠઇ ન કોટિ ભાઁતિ બલુ કરહીં જિન્હ કે કછુ બિચારુ મન માહીં ચાપ સમીપ મહીપ ન જાહીં દો0-તમકિ ધરહિં ધનુ મૂ નૃપ ઉઠઇ ન ચલહિં લજાઇ મનહુઁ પાઇ ભટ બાહુબલુ અધિકુ અધિકુ ગરુઆઇ250 –*–*– ભૂપ સહસ દસ એકહિ બારા લગે ઉઠાવન ટરઇ ન ટારા ડગઇ ન સંભુ સરાસન કૈસેં કામી બચન સતી મનુ જૈસેં સબ નૃપ ભએ જોગુ ઉપહાસી જૈસેં બિનુ બિરાગ સંન્યાસી કીરતિ બિજય બીરતા ભારી ચલે ચાપ કર બરબસ હારી શ્રીહત ભએ હારિ હિયઁ રાજા બૈઠે નિજ નિજ જાઇ સમાજા નૃપન્હ બિલોકિ જનકુ અકુલાને બોલે બચન રોષ જનુ સાને દીપ દીપ કે ભૂપતિ નાના આએ સુનિ હમ જો પનુ ઠાના દેવ દનુજ ધરિ મનુજ સરીરા બિપુલ બીર આએ રનધીરા દો0-કુઅઁરિ મનોહર બિજય બિ કીરતિ અતિ કમનીય પાવનિહાર બિરંચિ જનુ રચેઉ ન ધનુ દમનીય251 –*–*– કહહુ કાહિ યહુ લાભુ ન ભાવા કાહુઁ ન સંકર ચાપ ચાવા રહઉ ચાઉબ તોરબ ભાઈ તિલુ ભરિ ભૂમિ ન સકે છાઈ અબ જનિ કોઉ માખૈ ભટ માની બીર બિહીન મહી મૈં જાની તજહુ આસ નિજ નિજ ગૃહ જાહૂ લિખા ન બિધિ બૈદેહિ બિબાહૂ સુકૃત જાઇ જૌં પનુ પરિહરઊઁ કુઅઁરિ કુઆરિ રહઉ કા કરઊઁ જો જનતેઉઁ બિનુ ભટ ભુબિ ભાઈ તૌ પનુ કરિ હોતેઉઁ ન હઁસાઈ જનક બચન સુનિ સબ નર નારી દેખિ જાનકિહિ ભએ દુખારી માખે લખનુ કુટિલ ભઇઁ ભૌંહેં રદપટ ફરકત નયન રિસૌંહેં દો0-કહિ ન સકત રઘુબીર ડર લગે બચન જનુ બાન નાઇ રામ પદ કમલ સિરુ બોલે ગિરા પ્રમાન252 –*–*– રઘુબંસિન્હ મહુઁ જહઁ કોઉ હોઈ તેહિં સમાજ અસ કહઇ ન કોઈ કહી જનક જસિ અનુચિત બાની બિદ્યમાન રઘુકુલ મનિ જાની સુનહુ ભાનુકુલ પંકજ ભાનૂ કહઉઁ સુભાઉ ન કછુ અભિમાનૂ જૌ તુમ્હારિ અનુસાસન પાવૌં કંદુક ઇવ બ્રહ્માંડ ઉઠાવૌં કાચે ઘટ જિમિ ડારૌં ફોરી સકઉઁ મેરુ મૂલક જિમિ તોરી તવ પ્રતાપ મહિમા ભગવાના કો બાપુરો પિનાક પુરાના નાથ જાનિ અસ આયસુ હોઊ કૌતુકુ કરૌં બિલોકિઅ સોઊ કમલ નાલ જિમિ ચાફ ચાવૌં જોજન સત પ્રમાન લૈ ધાવૌં દો0-તોરૌં છત્રક દંડ જિમિ તવ પ્રતાપ બલ નાથ જૌં ન કરૌં પ્રભુ પદ સપથ કર ન ધરૌં ધનુ ભાથ253 –*–*– લખન સકોપ બચન જે બોલે ડગમગાનિ મહિ દિગ્ગજ ડોલે સકલ લોક સબ ભૂપ ડેરાને સિય હિયઁ હરષુ જનકુ સકુચાને ગુર રઘુપતિ સબ મુનિ મન માહીં મુદિત ભએ પુનિ પુનિ પુલકાહીં સયનહિં રઘુપતિ લખનુ નેવારે પ્રેમ સમેત નિકટ બૈઠારે બિસ્વામિત્ર સમય સુભ જાની બોલે અતિ સનેહમય બાની ઉઠહુ રામ ભંજહુ ભવચાપા મેટહુ તાત જનક પરિતાપા સુનિ ગુરુ બચન ચરન સિરુ નાવા હરષુ બિષાદુ ન કછુ ઉર આવા ઠાે ભએ ઉઠિ સહજ સુભાએઁ ઠવનિ જુબા મૃગરાજુ લજાએઁ દો0-ઉદિત ઉદયગિરિ મંચ પર રઘુબર બાલપતંગ બિકસે સંત સરોજ સબ હરષે લોચન ભૃંગ254 –*–*– નૃપન્હ કેરિ આસા નિસિ નાસી બચન નખત અવલી ન પ્રકાસી માની મહિપ કુમુદ સકુચાને કપટી ભૂપ ઉલૂક લુકાને ભએ બિસોક કોક મુનિ દેવા બરિસહિં સુમન જનાવહિં સેવા ગુર પદ બંદિ સહિત અનુરાગા રામ મુનિન્હ સન આયસુ માગા સહજહિં ચલે સકલ જગ સ્વામી મત્ત મંજુ બર કુંજર ગામી ચલત રામ સબ પુર નર નારી પુલક પૂરિ તન ભએ સુખારી બંદિ પિતર સુર સુકૃત સઁભારે જૌં કછુ પુન્ય પ્રભાઉ હમારે તૌ સિવધનુ મૃનાલ કી નાઈં તોરહુઁ રામ ગનેસ ગોસાઈં દો0-રામહિ પ્રેમ સમેત લખિ સખિન્હ સમીપ બોલાઇ સીતા માતુ સનેહ બસ બચન કહઇ બિલખાઇ255 –*–*– સખિ સબ કૌતુક દેખનિહારે જેઠ કહાવત હિતૂ હમારે કોઉ ન બુઝાઇ કહઇ ગુર પાહીં એ બાલક અસિ હઠ ભલિ નાહીં રાવન બાન છુઆ નહિં ચાપા હારે સકલ ભૂપ કરિ દાપા સો ધનુ રાજકુઅઁર કર દેહીં બાલ મરાલ કિ મંદર લેહીં ભૂપ સયાનપ સકલ સિરાની સખિ બિધિ ગતિ કછુ જાતિ ન જાની બોલી ચતુર સખી મૃદુ બાની તેજવંત લઘુ ગનિઅ ન રાની કહઁ કુંભજ કહઁ સિંધુ અપારા સોષેઉ સુજસુ સકલ સંસારા રબિ મંડલ દેખત લઘુ લાગા ઉદયઁ તાસુ તિભુવન તમ ભાગા દો0-મંત્ર પરમ લઘુ જાસુ બસ બિધિ હરિ હર સુર સર્બ મહામત્ત ગજરાજ કહુઁ બસ કર અંકુસ ખર્બ256 –*–*– કામ કુસુમ ધનુ સાયક લીન્હે સકલ ભુવન અપને બસ કીન્હે દેબિ તજિઅ સંસઉ અસ જાની ભંજબ ધનુષ રામુ સુનુ રાની સખી બચન સુનિ ભૈ પરતીતી મિટા બિષાદુ બી અતિ પ્રીતી તબ રામહિ બિલોકિ બૈદેહી સભય હૃદયઁ બિનવતિ જેહિ તેહી મનહીં મન મનાવ અકુલાની હોહુ પ્રસન્ન મહેસ ભવાની કરહુ સફલ આપનિ સેવકાઈ કરિ હિતુ હરહુ ચાપ ગરુઆઈ ગનનાયક બરદાયક દેવા આજુ લગેં કીન્હિઉઁ તુઅ સેવા બાર બાર બિનતી સુનિ મોરી કરહુ ચાપ ગુરુતા અતિ થોરી દો0-દેખિ દેખિ રઘુબીર તન સુર મનાવ ધરિ ધીર ભરે બિલોચન પ્રેમ જલ પુલકાવલી સરીર257 –*–*– નીકેં નિરખિ નયન ભરિ સોભા પિતુ પનુ સુમિરિ બહુરિ મનુ છોભા અહહ તાત દારુનિ હઠ ઠાની સમુઝત નહિં કછુ લાભુ ન હાની સચિવ સભય સિખ દેઇ ન કોઈ બુધ સમાજ બ અનુચિત હોઈ કહઁ ધનુ કુલિસહુ ચાહિ કઠોરા કહઁ સ્યામલ મૃદુગાત કિસોરા બિધિ કેહિ ભાઁતિ ધરૌં ઉર ધીરા સિરસ સુમન કન બેધિઅ હીરા સકલ સભા કૈ મતિ ભૈ ભોરી અબ મોહિ સંભુચાપ ગતિ તોરી નિજ જતા લોગન્હ પર ડારી હોહિ હરુઅ રઘુપતિહિ નિહારી અતિ પરિતાપ સીય મન માહી લવ નિમેષ જુગ સબ સય જાહીં દો0-પ્રભુહિ ચિતઇ પુનિ ચિતવ મહિ રાજત લોચન લોલ ખેલત મનસિજ મીન જુગ જનુ બિધુ મંડલ ડોલ258 –*–*– ગિરા અલિનિ મુખ પંકજ રોકી પ્રગટ ન લાજ નિસા અવલોકી લોચન જલુ રહ લોચન કોના જૈસે પરમ કૃપન કર સોના સકુચી બ્યાકુલતા બિ જાની ધરિ ધીરજુ પ્રતીતિ ઉર આની તન મન બચન મોર પનુ સાચા રઘુપતિ પદ સરોજ ચિતુ રાચા તૌ ભગવાનુ સકલ ઉર બાસી કરિહિં મોહિ રઘુબર કૈ દાસી જેહિ કેં જેહિ પર સત્ય સનેહૂ સો તેહિ મિલઇ ન કછુ સંહેહૂ પ્રભુ તન ચિતઇ પ્રેમ તન ઠાના કૃપાનિધાન રામ સબુ જાના સિયહિ બિલોકિ તકેઉ ધનુ કૈસે ચિતવ ગરુરુ લઘુ બ્યાલહિ જૈસે દો0-લખન લખેઉ રઘુબંસમનિ તાકેઉ હર કોદંડુ પુલકિ ગાત બોલે બચન ચરન ચાપિ બ્રહ્માંડુ259 –*–*– દિસકુંજરહુ કમઠ અહિ કોલા ધરહુ ધરનિ ધરિ ધીર ન ડોલા રામુ ચહહિં સંકર ધનુ તોરા હોહુ સજગ સુનિ આયસુ મોરા ચાપ સપીપ રામુ જબ આએ નર નારિન્હ સુર સુકૃત મનાએ સબ કર સંસઉ અરુ અગ્યાનૂ મંદ મહીપન્હ કર અભિમાનૂ ભૃગુપતિ કેરિ ગરબ ગરુઆઈ સુર મુનિબરન્હ કેરિ કદરાઈ સિય કર સોચુ જનક પછિતાવા રાનિન્હ કર દારુન દુખ દાવા સંભુચાપ બડ બોહિતુ પાઈ ચઢે જાઇ સબ સંગુ બનાઈ રામ બાહુબલ સિંધુ અપારૂ ચહત પારુ નહિ કોઉ કહારૂ દો0-રામ બિલોકે લોગ સબ ચિત્ર લિખે સે દેખિ ચિતઈ સીય કૃપાયતન જાની બિકલ બિસેષિ260 –*–*– દેખી બિપુલ બિકલ બૈદેહી નિમિષ બિહાત કલપ સમ તેહી તૃષિત બારિ બિનુ જો તનુ ત્યાગા મુએઁ કરઇ કા સુધા તાગા કા બરષા સબ કૃષી સુખાનેં સમય ચુકેં પુનિ કા પછિતાનેં અસ જિયઁ જાનિ જાનકી દેખી પ્રભુ પુલકે લખિ પ્રીતિ બિસેષી ગુરહિ પ્રનામુ મનહિ મન કીન્હા અતિ લાઘવઁ ઉઠાઇ ધનુ લીન્હા દમકેઉ દામિનિ જિમિ જબ લયઊ પુનિ નભ ધનુ મંડલ સમ ભયઊ લેત ચાવત ખૈંચત ગાેં કાહુઁ ન લખા દેખ સબુ ઠાેં તેહિ છન રામ મધ્ય ધનુ તોરા ભરે ભુવન ધુનિ ઘોર કઠોરા છં0-ભરે ભુવન ઘોર કઠોર રવ રબિ બાજિ તજિ મારગુ ચલે ચિક્કરહિં દિગ્ગજ ડોલ મહિ અહિ કોલ કૂરુમ કલમલે સુર અસુર મુનિ કર કાન દીન્હેં સકલ બિકલ બિચારહીં કોદંડ ખંડેઉ રામ તુલસી જયતિ બચન ઉચારહી સો0-સંકર ચાપુ જહાજુ સાગરુ રઘુબર બાહુબલુ બૂ સો સકલ સમાજુ ચા જો પ્રથમહિં મોહ બસ261 પ્રભુ દોઉ ચાપખંડ મહિ ડારે દેખિ લોગ સબ ભએ સુખારે
કોસિકરુપ પયોનિધિ પાવન પ્રેમ બારિ અવગાહુ સુહાવન રામરૂપ રાકેસુ નિહારી બત બીચિ પુલકાવલિ ભારી બાજે નભ ગહગહે નિસાના દેવબધૂ નાચહિં કરિ ગાના બ્રહ્માદિક સુર સિદ્ધ મુનીસા પ્રભુહિ પ્રસંસહિ દેહિં અસીસા બરિસહિં સુમન રંગ બહુ માલા ગાવહિં કિંનર ગીત રસાલા રહી ભુવન ભરિ જય જય બાની ધનુષભંગ ધુનિ જાત ન જાની મુદિત કહહિં જહઁ તહઁ નર નારી ભંજેઉ રામ સંભુધનુ ભારી દો0-બંદી માગધ સૂતગન બિરુદ બદહિં મતિધીર કરહિં નિછાવરિ લોગ સબ હય ગય ધન મનિ ચીર262 –*–*– ઝાઁઝિ મૃદંગ સંખ સહનાઈ ભેરિ ઢોલ દુંદુભી સુહાઈ બાજહિં બહુ બાજને સુહાએ જહઁ તહઁ જુબતિન્હ મંગલ ગાએ સખિન્હ સહિત હરષી અતિ રાની સૂખત ધાન પરા જનુ પાની જનક લહેઉ સુખુ સોચુ બિહાઈ પૈરત થકેં થાહ જનુ પાઈ શ્રીહત ભએ ભૂપ ધનુ ટૂટે જૈસેં દિવસ દીપ છબિ છૂટે સીય સુખહિ બરનિઅ કેહિ ભાઁતી જનુ ચાતકી પાઇ જલુ સ્વાતી રામહિ લખનુ બિલોકત કૈસેં સસિહિ ચકોર કિસોરકુ જૈસેં સતાનંદ તબ આયસુ દીન્હા સીતાઁ ગમનુ રામ પહિં કીન્હા દો0-સંગ સખીં સુદંર ચતુર ગાવહિં મંગલચાર ગવની બાલ મરાલ ગતિ સુષમા અંગ અપાર263 –*–*– સખિન્હ મધ્ય સિય સોહતિ કૈસે છબિગન મધ્ય મહાછબિ જૈસેં કર સરોજ જયમાલ સુહાઈ બિસ્વ બિજય સોભા જેહિં છાઈ તન સકોચુ મન પરમ ઉછાહૂ ગૂ પ્રેમુ લખિ પરઇ ન કાહૂ જાઇ સમીપ રામ છબિ દેખી રહિ જનુ કુઁઅરિ ચિત્ર અવરેખી ચતુર સખીં લખિ કહા બુઝાઈ પહિરાવહુ જયમાલ સુહાઈ સુનત જુગલ કર માલ ઉઠાઈ પ્રેમ બિબસ પહિરાઇ ન જાઈ સોહત જનુ જુગ જલજ સનાલા સસિહિ સભીત દેત જયમાલા ગાવહિં છબિ અવલોકિ સહેલી સિયઁ જયમાલ રામ ઉર મેલી સો0-રઘુબર ઉર જયમાલ દેખિ દેવ બરિસહિં સુમન સકુચે સકલ ભુઆલ જનુ બિલોકિ રબિ કુમુદગન264 પુર અરુ બ્યોમ બાજને બાજે ખલ ભએ મલિન સાધુ સબ રાજે સુર કિંનર નર નાગ મુનીસા જય જય જય કહિ દેહિં અસીસા નાચહિં ગાવહિં બિબુધ બધૂટીં બાર બાર કુસુમાંજલિ છૂટીં જહઁ તહઁ બિપ્ર બેદધુનિ કરહીં બંદી બિરદાવલિ ઉચ્ચરહીં મહિ પાતાલ નાક જસુ બ્યાપા રામ બરી સિય ભંજેઉ ચાપા કરહિં આરતી પુર નર નારી દેહિં નિછાવરિ બિત્ત બિસારી સોહતિ સીય રામ કૈ જૌરી છબિ સિંગારુ મનહુઁ એક ઠોરી સખીં કહહિં પ્રભુપદ ગહુ સીતા કરતિ ન ચરન પરસ અતિ ભીતા દો0-ગૌતમ તિય ગતિ સુરતિ કરિ નહિં પરસતિ પગ પાનિ મન બિહસે રઘુબંસમનિ પ્રીતિ અલૌકિક જાનિ265 –*–*– તબ સિય દેખિ ભૂપ અભિલાષે કૂર કપૂત મૂ મન માખે ઉઠિ ઉઠિ પહિરિ સનાહ અભાગે જહઁ તહઁ ગાલ બજાવન લાગે લેહુ છાઇ સીય કહ કોઊ ધરિ બાઁધહુ નૃપ બાલક દોઊ તોરેં ધનુષુ ચા નહિં સરઈ જીવત હમહિ કુઅઁરિ કો બરઈ જૌં બિદેહુ કછુ કરૈ સહાઈ જીતહુ સમર સહિત દોઉ ભાઈ સાધુ ભૂપ બોલે સુનિ બાની રાજસમાજહિ લાજ લજાની બલુ પ્રતાપુ બીરતા બાઈ નાક પિનાકહિ સંગ સિધાઈ સોઇ સૂરતા કિ અબ કહુઁ પાઈ અસિ બુધિ તૌ બિધિ મુહઁ મસિ લાઈ દો0-દેખહુ રામહિ નયન ભરિ તજિ ઇરિષા મદુ કોહુ લખન રોષુ પાવકુ પ્રબલ જાનિ સલભ જનિ હોહુ266 –*–*– બૈનતેય બલિ જિમિ ચહ કાગૂ જિમિ સસુ ચહૈ નાગ અરિ ભાગૂ જિમિ ચહ કુસલ અકારન કોહી સબ સંપદા ચહૈ સિવદ્રોહી લોભી લોલુપ કલ કીરતિ ચહઈ અકલંકતા કિ કામી લહઈ હરિ પદ બિમુખ પરમ ગતિ ચાહા તસ તુમ્હાર લાલચુ નરનાહા કોલાહલુ સુનિ સીય સકાની સખીં લવાઇ ગઈં જહઁ રાની રામુ સુભાયઁ ચલે ગુરુ પાહીં સિય સનેહુ બરનત મન માહીં રાનિન્હ સહિત સોચબસ સીયા અબ ધૌં બિધિહિ કાહ કરનીયા ભૂપ બચન સુનિ ઇત ઉત તકહીં લખનુ રામ ડર બોલિ ન સકહીં દો0-અરુન નયન ભૃકુટી કુટિલ ચિતવત નૃપન્હ સકોપ મનહુઁ મત્ત ગજગન નિરખિ સિંઘકિસોરહિ ચોપ267 –*–*– ખરભરુ દેખિ બિકલ પુર નારીં સબ મિલિ દેહિં મહીપન્હ ગારીં તેહિં અવસર સુનિ સિવ ધનુ ભંગા આયસુ ભૃગુકુલ કમલ પતંગા દેખિ મહીપ સકલ સકુચાને બાજ ઝપટ જનુ લવા લુકાને ગૌરિ સરીર ભૂતિ ભલ ભ્રાજા ભાલ બિસાલ ત્રિપુંડ બિરાજા સીસ જટા સસિબદનુ સુહાવા રિસબસ કછુક અરુન હોઇ આવા ભૃકુટી કુટિલ નયન રિસ રાતે સહજહુઁ ચિતવત મનહુઁ રિસાતે બૃષભ કંધ ઉર બાહુ બિસાલા ચારુ જનેઉ માલ મૃગછાલા કટિ મુનિ બસન તૂન દુઇ બાઁધેં ધનુ સર કર કુઠારુ કલ કાઁધેં દો0-સાંત બેષુ કરની કઠિન બરનિ ન જાઇ સરુપ ધરિ મુનિતનુ જનુ બીર રસુ આયઉ જહઁ સબ ભૂપ268 –*–*– દેખત ભૃગુપતિ બેષુ કરાલા ઉઠે સકલ ભય બિકલ ભુઆલા પિતુ સમેત કહિ કહિ નિજ નામા લગે કરન સબ દંડ પ્રનામા જેહિ સુભાયઁ ચિતવહિં હિતુ જાની સો જાનઇ જનુ આઇ ખુટાની જનક બહોરિ આઇ સિરુ નાવા સીય બોલાઇ પ્રનામુ કરાવા આસિષ દીન્હિ સખીં હરષાનીં નિજ સમાજ લૈ ગઈ સયાનીં બિસ્વામિત્રુ મિલે પુનિ આઈ પદ સરોજ મેલે દોઉ ભાઈ રામુ લખનુ દસરથ કે ઢોટા દીન્હિ અસીસ દેખિ ભલ જોટા રામહિ ચિતઇ રહે થકિ લોચન રૂપ અપાર માર મદ મોચન દો0-બહુરિ બિલોકિ બિદેહ સન કહહુ કાહ અતિ ભીર પૂછત જાનિ અજાન જિમિ બ્યાપેઉ કોપુ સરીર269 –*–*– સમાચાર કહિ જનક સુનાએ જેહિ કારન મહીપ સબ આએ સુનત બચન ફિરિ અનત નિહારે દેખે ચાપખંડ મહિ ડારે અતિ રિસ બોલે બચન કઠોરા કહુ જ જનક ધનુષ કૈ તોરા બેગિ દેખાઉ મૂ ન ત આજૂ ઉલટઉઁ મહિ જહઁ લહિ તવ રાજૂ અતિ ડરુ ઉતરુ દેત નૃપુ નાહીં કુટિલ ભૂપ હરષે મન માહીં સુર મુનિ નાગ નગર નર નારીસોચહિં સકલ ત્રાસ ઉર ભારી મન પછિતાતિ સીય મહતારી બિધિ અબ સઁવરી બાત બિગારી ભૃગુપતિ કર સુભાઉ સુનિ સીતા અરધ નિમેષ કલપ સમ બીતા દો0-સભય બિલોકે લોગ સબ જાનિ જાનકી ભીરુ હૃદયઁ ન હરષુ બિષાદુ કછુ બોલે શ્રીરઘુબીરુ270 માસપારાયણ, નવાઁ વિશ્રામ