અખેગીતા/કડવું ૧૬ મું - જીવન્મુકતનો મહિમા - ૨

વિકિસ્રોતમાંથી
દિશાશોધન પર જાઓ શોધ પર જાઓ
← કડવું ૧૫ મું - જીવન્મુકતનો મહિમા -૧ અખેગીતા
કડવું ૧૬ મું - જીવન્મુકતનો મહિમા -૨
અખો
કડવું ૧૭ મું - બ્રહ્મવસ્તુ નિરૂપણ -૧ →


કડવું ૧૬ મું - જીવન્મુકતનો મહિમા - ૨

રાગ ધન્યાશ્રી

વળી કહું તત્ત્વદર્શી પુરુષજી, સેહેજ સ્વભાવે જેવા ક્લ્પવૃક્ષજી;
જેહને અહંતા ગયો [૧]અમર્ષજી, [૨] કલ્પાંતકાળે સદા સન્મુખજી.

પૂર્વછાયા

સન્મુખ રહે કલ્પાંતકાળે, મહાપુરુષ મોટી દશા;
તે અન્ય દેહની પરે જાણે, જે માંહે પોતે વશ્યા. ૧

પોતાનો દેહ આદ્ય દેઈને, મોથ્યા દેખે સર્વને;
ચૈતન્ય તો સઘળેજ સરખું, તો કોણ ધરે દેહગર્વને[૩]

કીટ પતંગ બ્રહ્માલગે, પૂરણ દેખે આતમા;
દૃષ્ટતત્ત્વ[૪] ઉપનું જ્ઞાન જેહને, તે ભૂલા ન પડે ભાંત્યમાં[૫]; 3

જન્મઅંધ જેમ રૂપને, જાણે નહિ નિરધાર;
અધાસ[૬] નહિ તેહને દેહવિષે, સુણે શબ્દના ભણકાર[૭]. ૪

તેમ જ્ઞાતાને પિંડજ નહિ, નહિ ત્યાં પરને આપ;
દેહદર્શી[૮] જે હોય ભાઇ, તેહને તો પુન્ય ને પાપ. ૫

જેમ અંજનવિદ્યા[૯] હોય જે કને, તે જ્યાં ત્યાં દેખે ધન;
વિદ્યાવિના ઘર- મધ્ય દાટ્યું, ન જાણે કો જન. ૬

ધનદર્શી જેમ ધન દેખે, પણ મધ્ય ન દેખે ભોમ્ય;

આવરણ[૧૦] છે પણ આડ્ય ન કરે, તેને સાવ[૧૧] નિરંતર વ્યોમ[૧૨]. ૭

તેમ મહાકળા છે મહાપુરુષને, અણલિંગી અભ્યાસ;
સ્થૂલતા દર્શન-શરીરે[૧૩], સેહેજે થયો સમાસ. ૮

દેહાધ્યાસે દોષ સઘળા, દેહ તેજ સંસાર;
દેહ તેને સર્વ સાચું, પાપ પુણ્ય અવતાર. ૯

કહે અખો સહુકો સુણો, લક્ષ મોહોટો મહંતને;
જેણે મનસા વાચા કર્મણા, સેવ્યા હરિ-ગુરુ-સંતને. ૧૦


  1. ઇર્ષ્યા.
  2. બ્રહ્માના દિવસના અંતસમયમાં.
  3. શરીરના અભિમાનને.
  4. આત્મતત્ત્વનું ૫ નામ્રૂપમાં
  5. એકપણાની ભ્રાંતિ.
  6. એકપણાની ભ્રાંતિ.
  7. ભણકારા-ગુપ્તઅવાજ.
  8. દેહનેજ જોનારો.
  9. સિધ્ધાંજનની વિદ્યા
  10. ઢાંકણ.
  11. બધું.
  12. આકાશ.
  13. આત્મારૂપ શરીરમાં.