અખેગીતા/કડવું ૭ મું - માયાથી બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ
| ← કડવું ૬ ઠું - માયાથી જીવને સંસારબંધન | અખેગીતા કડવુ ૭ મું - માયાથી બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ અખો |
કડવું ૮ મું - માયાથી ઉત્પત્તિ ને નાશ → |
કડવું ૭ મું - માયાથી બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ
રાગ ધન્યાશ્રી
પૂર્વછાયા
સમઝી ન જાયે એવી માયા, દીસે નહી ને બલવતી;
ચૌદ લોકની આદિ માતા,ૐકારથી પહેલી હતી. ૧
ત્રિગુણ પહેલી શૂન્ય-સ્વામિની[૪], તેણેં ગુણ જનમી ઉભા કર્યા;
પછે જનની થૈ યોષિતા[૫], બલ પોષિ પોતે વર્યા. ૨
ચિદ્દ્શક્તિ[૬] ચતુરા ચરાચર, ગુણસાથે ભજે વલી;
દેવ દાનવ નાગ માનવ, રમે રમાડે એકલી. ૩
ઉર્ણનાભ[૭] જેમ ઊર્ણા[૮] મૂકી, તે મૂકીને પાછી ભખે;
તેમ માયા ચિદ્દ્શક્તિ માટે. મોહોટું સામર્થ્ય એ વિષે. ૪
ત્રિગુણ થઇ ચોવીશ રૂપેં, તેહનો ભેદ કહૂં કથી;
જ્યમ જલ જમાય[૯] શીતયોગે, તેહને જડતા પ્રગટે માહેંથી, ૫
સત્ત્વ રજ તમ રૂપે થઇ માયા, પછે એકેએકના બહુ થયા;
પંચભૂત ને પંચમાત્રા[૧૦], તામસના નિપજી રહ્યા. ૬
રાજસનાં ઇંદ્રિ દશે, અને દશે તેના દેવતા;
ઇંદ્રિયે ઇંદ્રિયે તે વશ્યા, આપ આપણું સ્થલ સેવતા. ૭
મન બુધ્ધિ ચિત્ત અહંકાર જે, તે સત્ત્વગુણ્થી ઉપના;
એ સૃષ્ટિનાં ચિવિશ કારણ, માયા-સમલિત[૧૧] રૂપના. ૮
પ્રકૃતિ તે પંચવીશમી, પરિવાર સર્વ તેહેનો કહ્યો;
પણ છવીશમો પરમાતમા, તે યથારથ જ્યમ-ત્યમ [૧૨] રહ્યો ૯
કહે અખો સહુ કો સુણો, એ કહ્યું છે ધીમંતને[૧૩];
એ સમઝે તો કામ સરે નરનું, જો સેવો હરિ-ગુરુ-સંતને. ૧૦