કબિરનાં દોહા

by સંત કબીર

કબિરનાં દોહા સંત કબીર

કબિરનાં દોહા

દુખ મેં સુમરિન સબ કરે, સુખ મે કરે ન કોય ।
જો સુખ મે સુમરિન કરે, દુખ કાહે કો હોય ।।

તિનકા કબહુઁ ના નિંદિયે, જો પાઁવ તલે હોય ।
કબહુઁ ઉડ઼ આઁખો પડ઼ે, પીર ઘાનેરી હોય ।।

ગુરુ ગોવિન્દ દોનોં ખડ઼ે, કાકે લાગૂં પાઁય ।
બલિહારી ગુરુ આપનો, ગોવિંદ દિયો બતાય ।।

બલિહારી ગુરુ આપનો, ઘડ઼ી-ઘડ઼ી સૌ સૌ બાર ।
માનુષ સે દેવત કિયા કરત ન લાગી બાર ।।

કબીરા માલા મનહિ કી, ઔર સંસારી ભીખ ।
માલા ફેરે હરિ મિલે, ગલે રહટ કે દેખ ।।

સુખ મે સુમિરન ના કિયા, દુ:ખ મેં કિયા યાદ ।
કહ કબીર તા દાસ કી, કૌન સુને ફરિયાદ ।।

સાઈં ઇતના દીજિયે, જા મે કુટુમ સમાય ।
મૈં ભી ભૂખા ન રહૂઁ, સાધુ ના ભૂખા જાય ।।

જાતિ ન પૂછો સાધુ કી, પૂછિ લીજિએ જ્ઞાન ।
મોલ કરો તલવાર કા, પડ઼ા રહન દો મ્યાન ।।

માલા ફેરત જુગ ભયા, ફિરા ન મન કા ફેર ।
કર કા મન કા ડાર દેં, મન કા મનકા ફેર ।।

લૂટ સકે તો લૂટ લે, રામ નામ કી લૂટ ।

પાછે ફિરે પછતાઓગે, પ્રાણ જાહિં જબ છૂટ ।।

જો તોકુ કાંટા બુવે, તાહિ બોય તૂ ફૂલ ।
તોકૂ ફૂલ કે ફૂલ હૈ, બાકૂ હૈ ત્રિશૂલ ।।

દુર્લભ માનુષ જન્મ હૈ, દેહ ન બારમ્બાર ।
તરુવર જ્યોં પત્તી ઝડ઼ે, બહુરિ ન લાગે ડાર ।।

આય હૈં સો જાએઁગે, રાજા રંક ફકીર ।
એક સિંહાસન ચઢ઼િ ચલે, એક બઁધે જાત જંજીર ।।

કાલ કરે સો આજ કર, આજ કરે સો અબ ।
પલ મેં પ્રલય હોએગી, બહુરિ કરેગા કબ ।।

માઁગન મરણ સમાન હૈ, મતિ માઁગો કોઈ ભીખ ।
માઁગન સે તો મરના ભલા, યહ સતગુરુ કી સીખ ।।

જહાઁ દયા તહાઁ ધર્મ હૈ, જહાઁ લોભ તહાઁ પાપ ।
જહાઁ ક્રોધ તહાઁ પાપ હૈ, જહાઁ ક્ષમા તહાઁ આપ ।।
 
ધીરે-ધીરે રે મના, ધીરે સબ કુછ હોય ।
માલી સીંચે સૌ ઘડ઼ા, ૠતુ આએ ફલ હોય ।।
  
કબીરા તે નર અન્ધ હૈ, ગુરુ કો કહતે ઔર ।
હરિ રૂઠે ગુરુ ઠૌર હૈ, ગુરુ રુઠૈ નહીં ઠૌર ।।
  
પાઁચ પહર ધન્ધે ગયા, તીન પહર ગયા સોય ।
એક પહર હરિ નામ બિન, મુક્તિ કૈસે હોય ।।
 
કબીરા સોયા ક્યા કરે, ઉઠિ ન ભજે ભગવાન ।
જમ જબ ઘર લે જાયેંગે, પડ઼ી રહેગી મ્યાન ।।
 

શીલવન્ત સબસે બડ઼ા, સબ રતનન કી ખાન ।

તીન લોક કી સમ્પદા, રહી શીલ મેં આન ।।

માયા મરી ન મન મરા, મર-મર ગએ શરીર ।
આશા તૃષ્ણા ન મરી, કહ ગએ દાસ કબીર ।।

માટી કહે કુમ્હાર સે, તુ ક્યા રૌંદે મોય ।
એક દિન ઐસા આએગા, મૈં રૌંદૂંગી તોય ।।
 
રાત ગંવાઈ સોય કે, દિવસ ગંવાયા ખાય ।
હીના જન્મ અનમોલ થા, કોડ઼ી બદલે જાય ।।
 
નીંદ નિશાની મૌત કી, ઉઠ કબીરા જાગ ।
ઔર રસાયન છાંડ઼િ કે, નામ રસાયન લાગ ।।

જહાઁ આપા તહાઁ આપદાં, જહાઁ સંશય તહાઁ રોગ ।
કહ કબીર યહ ક્યોં મિટે, ચારોં ધીરજ રોગ ।।

માયા છાયા એક સી, બિરલા જાને કોય ।
ભગતા કે પીછે લગે, સમ્મુખ ભાગે સોય ।।

આયા થા કિસ કામ કો, તુ સોયા ચાદર તાન ।
સુરત સમ્ભાલ એ ગાફિલ, અપના આપ પહચાન ।।

ક્યા ભરોસા દેહ કા, બિનસ જાત છિન માંહ ।
સાઁસ-સાંસ સુમિરન કરો ઔર યતન કુછ નાંહ ।।

ગારી હી સોં ઊપજે, કલહ કષ્ટ ઔર મીંચ ।
હારિ ચલે સો સાધુ હૈ, લાગિ ચલે સો નીંચ ।।