ગગન ગુફા આડા પડદા પડેલા
નયન મહેલે એહ પૂગ્યોના પૂગ્યો;
આઘે ક્ષિતિજની પાળે ઊગ્યો તોયે ના ઊગ્યો.
ન્હાનાલાલ
સુધાકરે ઝટ મારો હાથ છોડાવી નાખ્યો અને હસતો હસતો બોલ્યો:
‘એકલા નીતિમાનોમાં જ બળ હોય છે એમ ન ધારીશ.’
ખરે, સુધાકર પહેલેથી જ ચપળ અને બળવાન હતો. અમે સાથે કસરત કરતા. અખાડાનો શોખ અમને નાનપણથી લાગ્યો હતો. જોકે વજનમાં હું સુધાકર કરતાં વધારે હતો. તથાપિ તેની ચપળતા અને સહનશક્તિ ગમે તેને આશ્ચર્ય પમાડે એવાં હતાં. તેણે કરેલી ટીકા ઘણે અંશે ખરી હતી. ઘણા અનિતીમાન અને લફંગા કહેવાતા પુરુષો ગૃહસ્થાઈનું પ્રમાણપત્ર પામેલા પુરુષો કરતાં વધારે બળવાન હોય છે. મને જરા પસ્તાવો થયો. મારા એક વખતના અંગત મિત્ર સાથે મારે જ ઘેર આવી જાતનું જંગલી વર્તન મેં કર્યું એ જરા પણ વાસ્તવિક નહોતું. અલબત્ત ભારે ખોટમાં આવી પડવાથી હું ગૂંચાઈ ગયો હતો. આખા જગત ઉપર હું ગુસ્સે થયો હતો. તેમાં મારો મિત્ર આવી રીતે ચીડવે. એટલું જ નહિ મારી પડતીનાં કારણ તરીકે પોતાને આગળ કરી બડાઈ હાંકે એ અસહ્ય તો હતું જ. છતાં ગળું પકડવા જેવો જંગલી દેખાવ કર્યાથી હું સહજ લજ્જિત થયો.
‘તું એકદમ ઘેલો ન બન. જે હવે તારી ઇચ્છા હોય તો હું તને તારા લાખ રૂપિયા વ્યાજ સાથે પાછા આપી દઉં.' સુધાકરે કહ્યું.
'એ પૈસાનું તો તને દાન આપી દીધું છે' મારી વાણીની કડવાશ મટી નહોતી.
'એમ ? હવે લાગે છે કે દુનિયામાં કાંઈ સત્ય છે ખરું ! જે વૃત્તિથી તેં મને પૈસા આપ્યા તે જ વૃત્તિથી હું પણ તેનો ઉપયોગ કરું છું. એક મહા વિદ્વાન સાધુનું હું તેમાંથી ખર્ચ ચલાવું છું.' સુધાકરે જણાવ્યું.
'તારે વળી સાધુ શો અને ધર્મ શો ?’
