પૃષ્ઠ:Saraswati Chandra Part 4.pdf/૧૭૮

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
૧૬૬
કરતું કોલાહલ નાદ,
દેતું ન સ્વસ્થતા-દાન !
ક્રોધ કરી, ભ્રુકુટિ ચ્હડાવી, પગ ઠબકાર્યો
છે સ્વાર્થી સગાં, ને નારી સ્વાર્થની સગી ત્હારી, ઓ ભાઈ!

નરમ પડી ગયો.

તે પર તું વત્સલ રહે, દેહને દમે, તપસ્વી તું ભાઈ!
પ્રિય ચંદ્ર.
ઠપકો દેઈ બેાલ્યો.
નથી મને મર્મ આ ક્‌હેતો,
અંતર્વ્રણ[૧] અંતર્ સ્હેતો !!

અશ્રુધારા ચાલવા લાગી. -

ધિક્ ધરતો હું અવતાર, ધિક્ ભંડાર ભર્યા ધનના મ્હેં !
ધિક કીધ સાહસથી ત્યાગ, ધિક ન રંકતા જોઈ ત્હારી મ્હેં !

પોતાની જાત ઉપર તિરસ્કાર આવી ગયો. એક પત્થર ઉપર બેઠો. વળી ઉઠયો. એક ઝાડના થડઉપર પત્ર ટેકવી લખવા લાગ્યો.

મુજ દેશ હાથ તું રત્ન
દીધું વિધિયે, કરીને યત્ન;
તે ઉદરયાતના કાજ
ધુળ-ઢગલામાં ઢંકાય !
ઓ ભાઈ ! ભાઈ ! મુજ ભાઈ ! દુ:ખ તુજ જોઈ હૃદય મુજ ફાટે !
હુંથી થતો સુહૃદનો દ્રોહ; દેશનો દ્રોહ; જોઈ રહું આ તે !
પ્રિય ચંદ્ર.

વિચારમાં લીન થઈ ‘આ સ્થિતિ શું નિરુપાય છે ?’ એવો પ્રશ્ન ઉઠાવી ગાવા લાગ્યો.

ધનવાન દેશમાં ઝાઝા,
ન ધરે અજ્ઞાનની માઝા !
ધન ધુળ વીશે તે ભેળે,
ધન જઈ સમુદ્ર રેડે,
ધન પાપપુંજમાં ફીણે,
ધન ધુવે મૂર્ખ રસ હીણે !
  1. અંદરના ઘા.