આપણે ત્યાં ખજૂરીઓ થાય છે પણ તેના ઉપર ખજૂર થતો-થતી-થતું નથી, કારણ કે આપણો ઉનાળો ખજૂરીને ટૂંકો અને નરમ પડે છે. હવે તમારા ખ્યાલમાં આવે છે કે અરબસ્તાનનો તાપ ને ઉનાળો કેવા સખત હશે ?
ખજૂર પહેલાં વહાણમાં બેસીને આપણા દેશમાં આવતો; હવે તે આગબોટમાં બેસીને આવે છે. એડન બંદરેથી લાખો ખાંડી ખજૂર આપણે ત્યાં આવે છે. ડાબલીમાં રાખેલો બહુ મીઠો ને આખી પેશીવાળો મસ્કતી ખજૂર મેં હિન્દી મહાસાગર ઉપર ખાધેલો; સ્ટીમર ઉપરના અમારા આરબ પાડોશીએ મને ચખાડેલો.
તમે ખારેક ખાધી છે; પણ તમે જાણો છો કે એ ખજૂરની માશી નથી પણ ખજૂર પોતે જ છે ? ઝાડ ઉપર એમ ને એમ સુકાવા દીધેલ ખજૂર તે ખારેકો.
ખારેકનો સ્વાદ તો તમે જાણો છે; લગ્નમાં ખારેક વહેંચાય છે તે ય તમે જાણો છો; ખારેકનો પાક થાય છે તે પણ તમે જાણો છો. ત્યારે તમે ખારેક વિષે શું નથી જાણતા કે મારે કંઈ નવું લખવું ?
તમે એ વાત નહિ જાણતા હો કે તમારી સાવરણી ક્યા ઝાડનાં પાંદડાંની બનેલી છે. એ સાવરણીઓ ખજૂરીનાં પાંદડાંની વચ્ચેની સળીઓની બનેલી છે. ગામડાના લોકો બે જાતની સાવરણીને ઓળખે : એક સુરવાળીની ને બીજી ખજૂરીની. સુરવાળીની સાવરણી ઘાસની થાય છે. સુરવાળી એટલે સુવર્ણ-વર્ણી; સોનાના જેવા રંગના ઘાસવાળી તે સુરવાળી.
ત્યારે હવે આપણે ખજૂરીની વાત પૂરી કરી લઈશું. કાંઈ રહી જતું હોય તો ઉમેરી લેજો.
