ગુજરાતી ભાષાના કવિયોનો ઇતિહાસ/અલખબુલાખી

by દલપતરામ

← કૃષ્ણારામ

ગુજરાતી ભાષાના કવિયોનો ઇતિહાસ અલખબુલાખી દલપતરામ

ડુંગરબારોટ →

અલખબુલાખી

⁠એ કવિ અમદાવાદનો સાઠોદરો નાગર હતો. તે વેદાંતી હતો. સંવત ૧૯૦૫માં હયાત હતો. તેને ગુલાબ ભારતી નામના ગોસાંઈનો ઉપદેશ લાગ્યો હતો. તે શેહેર બહાર એક જગા બાંધીને રહ્યો હતો. ગાંજો પીતો હતો. તેની કવિતાની ચોપડી એક થોડાંક વર્ષ ઊપર તેના એક સેવકે છપાવેલી છે. પદ, ગરબી, ધોળ વગેરે તેણે રચેલાં છે. તે કવિ ત્રીજા વર્ગમાં ગણવા લાયક છે. તેના શિષ્યો પણ અમદાવાદમાં ૨૦૦ આશરે છે. તેઓ અલખબુલાખીને મોટા પુરૂષનો અવતાર માને છે. સારંગપર તળિયાની પોળમાં રામભટજી નામે છે. તે તેના મુખ્ય સેવક હાલ ગણાય છે. તેને ઘેર અલખબુલાખીની ચાંખડીઓ પૂજાય છે. બીજા સેવક લોકો ધર્મને દહાડે ત્યાં ભેળા થઈને અલખબુલાખીનાં રચેલાં કીરતન ગાય છે. અલખબુલાખીની મરણતિથિનું પદ કાવ્યદોહનના બીજા ભાગમાં છે, તે તેણે પોતે જ બનાવેલું છે, એમ તેમના શિષ્યો કહે છે.

⁠ગાયકવાડ મહારાજના સરવૈયરખાતાના ઉપરી, ખુશાલરાય સારાભાઈ, કે જેણે અંગ્રેજી સારો અભ્યાસ કરેલો છે. તે ભાઈ અલખબુલાખીને પોતાનો ગુરૂ માને છે. અલખબુલાખી મૂર્તિને કે અવતારને માનતો નહોતો. એની કવિતા તેના શિષ્યોને તો ઘણી પ્યારી લાગે છે. અને તેની તારીફ કરે છે, પણ બીજા કવિયોની કવિતા સાથે સરખાવી જોતાં, તે કવિતા સાધારણ જેવી લાગે છે.