એ વાત કેવી રીતે બનીએ તે કહેવુ અશક્ય છે, કેમકે એ ડગલે ડગલે ને અણુદીઠ રીતે બનતી ગઇ હતી. પ્લાનની માંદગીના ત્રીજા મહિનામાં તેની પત્ની, તેની દીકરી, તેના દીકરા, તેનાં ઓળખાતાં, ડાકટશ, નાક, ને એ બધા ઉપરાંત તે પેાતે, સહુને એવી ખબર પડી ગઇ કે ખીજા માણુસાને હવે ઈવાનને વિષે એટલુ જ જાણવાના રસ રહ્યો છે કે તે જલ્દી પેાતાની જગા ખાલી કરે છે કે નહીં; પાતાની હાજરીથી જ્વતાં માશુસાને થતી મેચેનીમાંથી તેમને છેડવે છે કે નહીં; ને પેાતે પણ દુ:ખમાંથી છૂટે છે કે નહીં. વાનની ઊંધ દહાડે દહાડે ઓછી થતી ગઈ. તેને અરીણુ અપાતુ; માષ્ક્રિયાનાં ઈજેક્ષન અપાતાં; પણ એથી એનુ દરદ એન્ડ્રુ થયુ નહી, એનાથી એને ઘેન ચડતુ, તે અજાગૃત અવસ્થામાં પડી રહેતા, તેને લીધે સહેજ રાહત મળતી. પણ ધેન ઊતરી ગયા. પછી જે નબળાઇ આવી જતી તે દરદના જેટલી જ કે એથી પણ વધારે કષ્ટદાયક લાગતી. ડાક્ટરેટના હુકમથી એને માટે ખાસ વાનીએ બનાવાતી. પશુ એ બધી વાનીએ એને દાઢે વ્હારે વધારે ને વધારે મેસ્વાદ તે અળખામણી લાગતી ગઇ. એના ઝાડાપેશાબને માટે પશુ ખાસ ગાઠવણુ કરવી પડી હતી. એથી તેના દિલને દરેક વખતે દુઃખ થતુએ ક્રિયાની અસ્વચ્છતા,. એને ખેદો દેખાવ, એની દુન્ધ, ને નકાઇ માજીસને એ મળમૂત્ર ઉપાડવાં પડે છે એ ભાન, એ બધાં જ દુઃખનાં કારણુ હતાં. પણ આ અત્યંત અણગમતી તે અળખામણી વસ્તુ દ્વારા જ વાનને કંઇક આસાએશ મળતી. રસાયાને જુવાન મદદનીશ જિરા- સીમ હંમેશાં તે ઉપાડી જવા આવતા. જિરાસીમ સુલ, તાજોમાજો ખેડૂત જુવાન હતા. શહેરના ખારાક ખાઇને માલ્યા હતા. જ્યારે જીએ ત્યારે પ્રસન્ન ને હસમુખા જ દેખાય. રશ્ચિયન ખેડૂતના ચોખ્ખા
