અખાના છપ્પા/શ્થુળદોષ અંગ

by અખો

← આભડછેટનિંદા અંગ

અખાના છપ્પા શ્થુળદોષ અંગ અખો

પ્રપંચ અંગ →

દોષ અંગ

દોષ ન જોઇશ કેના ભૂર,તો હરિ દેખીશ બૌ ભરપૂર;
મેલી આંખે ક્યમ દીસે વસ્ત,જેણે જોયાં આમિષ ને અસ્ત;
અખા તોજ દીસે આતમા,જો નાવે રસના તાસમાં ૪૫

પુરુષાકાર પૂરણબ્રહ્મ,જેણે સમજ્યો મુળગો મર્મ;
કર્મવાક્ય જીવબુદ્ધિ ગાય,સ્વયં વિના સિદ્ધાંત ન થાય;
નિજનું જ્ઞાન નિજરૂપે હોય,પાલો અખા જ્યમ થાયે તોય. ૪૭

અણલિંગી હરિજનની કળા,કર્મ ન બાંધે આઘી બલા;
અહંતાપોત વિના નોહે ભાત્ય,દિવસ વિના તે શેની રાત;
લૌકિક લેખું રહે લોકમાં,અખા જીત નહિ ફોકફોકમાં. ૪૯

હરિજન સ્વેં હરિ નહિ માનવી,જેમ સરિતામાં ભળી જાહ્નવી;
તેની નિંદા કરતાં ક્રૂર,નિજ આતમથી પડશે દૂર;
હરિજન સર્વાંગે હરિવડે,અખા વેલો તાણ્યો આવે થડે. ૪૬

પૂરણતામાં સર્વે સમાય,નદીવડે સાગર ન ભરાય;
જેમ દાવાનળ બાળે સર્વ,તેમ જ્ઞાનદોષ દહે સર્વ;
દેહવિકાર હરિજનને કશા,અખા જેહની મોટી દશા. ૪૮

રૂડું જાણી નથી રાખવા, કૂડું જાણી નથી તાગવા;
તન તપાસી તુજને શોધ્ય, બાહ્ય ઉપચાર મુકી બુધ્ય બોધ્ય;
તજ્યા ભજ્યા વણ તે યોગેશ, અખા જો માને ઉપદેશ. ૫૦

તજતાં ભજતાં નહિ પૂરવે, જૂનું તજે મન લાગે નવે;
જ્યાં જેવો જીવ કાઢે વેશ, તે સાથે મન કરે પ્રવેશ;
મનની રીત જે ગુંથે જાળ, કાઢ અખા આતમની ભાળ્ય. ૫૧

હરિ જાણેને સુવે નચંત્ય, સુલભ મારગ સમજ્યા સંત;
સનકાદિકે ન ભજ્યો પ્રપંચ, જનકાદિકે ન તજ્યો રંચ;
તજવું ભજવું તે સંસાર, અખા સમજતાં આવે પાર. ૫૨

સર્વાતીત શ્રુતિ કેતા હવા, માયારંગ બિજા નવનવા;
મનને જોડ માયાશું ઘણો, કરે ઉપાય તે ભજવા તણો;
વસ્તુવિષે છે મનનો અંત, તેહ અખા લે વિરલા સંત. ૫૩

હું નહીં તું નહીં તે ન કેવાય, જે જોતાં જોનારો જાય;
ત્રણ પ્રકાર વિના જેમતેમ, તેથી હેઠો મનનો વેમ;
નહીં પદાર્થ જોવા ઝાલવા, અખા સરખું છે નૈં પ્રીછવા. ૫૪

વસ્તુ અનુપમ છે તે માંય, તો તે કૈયેં કેમ ઉપાય;
ઉપમા સર્વ છે માયા વડે, તે તો કૈવલ્ય નૈં અડે;
અખા વસ્તુ ગુંગાનો ગોળ, ત્યાં ઉપમા તે માયાની ટોળ. ૫૫

સગુણને ઉપમા સર્વે ઘટે, જે ઉપમા ને ગુણ બંને વટે;
જ્યાં થાવા ને જાવા નથી, ત્યાં વાણી શું કાઢે કથી;
અખા તે વડે સર્વ જાણ, તો તેને કથી શકે ક્યમ વાણ્ય. ૫૬