એકતારો/તાપીના તીર તણી ગરવી ગુજરાતણ
| ← મીલ કેરે ચરખે રે હાથ મારો કાપી લીધો, | એકતારો તાપીના તીર તણી ગરવી ગુજરાતણ ઝવેરચંદ મેઘાણી |
ગાઓ ગીતો 'ગરીબોદ્ધાર'નાં, → |
તાપીના તીર તણી ગરવી ગુજરાતણ
દીઠી મેં દૂબળાની નારી
દીઠી ગુજરાતની દુલારી .... રે
આજ દીઠી એ દૂબળાની નારી.
પાતળિયા દેહ પરે પૂરી નવ ચૂંદડી,
કાયાની કાંબડી કાળી;
શ્રમનાં ગૌરવ કેરી ટશરો ટપકાવતી
લાલ લાલ લોચનિયાં વાળી :
સળગતા આભ હેઠ સબકારે ચાલતી,
દીઠી ગુજરાતની દુલારી
શોધી આપોજી મને એ રે સંઘેડિયો,
જેણે આ પૂતળી ઉતારી–દીઠી૦ ૧.
આષાઢી મેઘ અને થોડી શી વીજળી
લઈને બેઠેલ હશે બ્રહ્મા;
ભૂલકણા દેવ તમે પંખીડું વીસરી
ઘડી કેમ માનવની કન્યા !
પાંખોની જોડ એના હૈયામાં સંઘરી
સરજી તાપી તણી કુમારી,
ઊંડું ઊડું હીંડતી હલકે વિદ્યાધરી;
દીઠી ગુજરાતની દુલારી–દીઠી૦ ૨.
સુખિયાં શહેરી જનોનાં સરજાતાં ખોરડાં
શીતળ નાજુક ને સુંવાળાં;
દેશી પરદેશી ચાર પાંચ લાખ પ્રોણલાં
આવે તુજ આંગણે રૂપાળાં.
કડિયાની હાક પડે, હડીઓ ત્યાં કાઢતી
દીઠી મેં દૂબળાની નારી;
ધગધગતી માટીની સૂંડલીઓ સારતી
દીઠી ગુજરાતની દુલારી–દીઠી૦ ૩.
પ્હોરને બપોર એની બળબળતી દેહના
કરતી એ રોજ રોજ છુંદા;
ભાગ્યવંત બેનીઓનાં ભીંતડાંને કારણે
ખેંચે એ ધૂળ તણા લુંદાઃ
લાજી લાજીને મારી આાંખો મીંચાણી
દીઠી મેં દૂબળાની નારી;
કોણે કીધી ગુલામ–નારી રે
તને ગરવી ગુજરાતની દુલારી !–દીઠી૦ ૪.