વાર્તા ૪૯.
ટાઢ કેટલી?
શરદઋતુમાં એક દિવસે ઘણીજ ટાઢ પડી. સ્હવારમાં બીરબલ બાદશાહ પાસે હાઝર થયો, પણ બાદશાહને વધારે સરદી લાગતી હોવાથી તેણે પૂછ્યું “બીરબલ ! ટાઢ કેટલી છે?”
બીરબલ બોલ્યો “હુઝૂર ! બે મુઠ્ઠી બરાબર.” બાદશાહે પૂછ્યું “બે મુઠી કેવી રીતે ?” ત્યારે બીરબલે મહેલની સ્હામે સડક ઉપર મુઠીઓ વાળી બંગલામાં દબાવીને જતા એક ગામડીયાને દેખાડી કહ્યું “ જુઓ, નામદાર ! બે મૂઠી બરાબર સર્દી છે કે નહીં?! ”
બાદશાહે તે વાત માન્ય રાખી અને બીરબલના બહુજ વખાણ કર્યા.
વાર્તા ૫૦.
પાદ અને દસ્ત.
એક દિવસે બાદશાહે કહ્યું “બીરબલ ! તમારી હીંદી ભાષા તો તદ્દન જ ગંદી છે. પગ જેવા માનવ શરીરના ઉત્તમ અંગને કે જેના વડે તીર્થાટન કરી શકાય છે, પાદ કહેવામાં આવે છે ! ?” બીરબલ ઝટ બોલી ઉઠ્યો “જહાંપનાહ ! આપની ફારસી ભાષાનું પણ એમજ છે. સર્વ માનવ અંગોમાં સરતાજ એવા હાથને ફારસી ભાષામાં દસ્ત (મળ) કહેવામાં આવે છે !!”
આ ઉતર સાંભળી બાદશાહ પોતાના હાસ્યને અટકાવી ન શક્યો.
