એક સમે શહેનશાહી જનાના મ્હોટા હીજડાએ વીચાર કીધો કે, બીરબલ હમેશા હાજર જવાબો આપી શાહના મનને રીઝવે છે, માટે તેને એવો એક સવાલ પુછવામાં આવે કે તેનો તે જવાબ ન આપી શકે; તો પછી તેની કીર્તિને ઝાંખ લાગે અને શાહની પણ પ્રીતી ઓછી થાય. આવી મતલબનો વીચાર કરી અને લાગ જોઇ શાહને હીજડાએ કહ્યું કે, 'માલીક ! મને બે સવાલ યાદ આવ્યા છે. તે બીરબલને પુછવા લાયક છે.'
શાહ--કયા બે સવાલ ?
હીજડો--માલીક ! એક સવાલ તો પૃથ્વીનો મધ્ય ક્યાં છે અને બીજો સવાલ આ દુનિયામાં સ્ત્રીઓ વધુ છે કે પુરૂષો વધુ છે ? આ બે સવાલ એવા તો ગહન છે કે બીરબલ જેવો મહાન હુશીઆર દરબારી પણ ગુંચવાયા વગર રહેશે નહીં.
શાહે હસીને કહ્યું કે, ' તું કહે છે તો એ સવાલો હું પુછીશ.' શાહને એટલા માટે હસવું આવ્યું કે જોતાતો આ સવાલ કઠણ હતા પણ બીરબલ જેવા ચતુર માણસની અકલ પાસે તે તદ્દન નહી જેવા હતા.
એક સમે દરબાર ભરાઇ હતી વચ્ચમાં શાહે બીરબલને પુછ્યું કે, ' બીરબલ ! પૃથ્વીનું મધ્ય ક્યાં છે ?'
બીરબલે તરત ઉભા થઇ દરબારના મધ્ય ભાગમાં જઇ કહ્યું કે, 'નામવર ! આ જગા પૃથ્વીનો મધ્ય ભાગ છે.'
શાહ--એજ છે એની ખાત્રી શી ?
બીરબલ--જોઇએ તો આપ માપી જુઓ, આપ જેવા મ્હોટા બાદશાહનું આ પાયતખ્ત શહેર, કે જ્યાં દેશ દેશોના વેપારીઓ પોતાનો વેપારનો માલ ખપાવવા સેંકડો નહીં પણ હજારો ગાઉ ઉપરથી આવે છે તે નહીં તો બીજો કયો પૃથ્વીનો મધ્ય ભાગ હોય ?
