ઘા૦— એવાં મર્દાનખાનાં ક્યાં છે ?
વં૦— ચીનાઈ સમુદ્રમાં મલાકા નામનો એક બેટ છે ત્યાં પાટણ નામે દેશ છે, ત્યાં સ્ત્રી રાજ્ય છે. રાજ્ય ઉપર સ્ત્રીએ બેસવું જોઈએ. ને જે સ્ત્રીનો રાજ્યાભિષેક થાય તેણે સાદી કરવી નહીં એવો ત્યાં ચાલ છે. આ કારણથી ત્યાં રાણી જેટલા જોઈએ તેટલા મર્દ રાખે છે. પોતે મોહોટો વૈભવ ભોગવવા સારુ એક મોટો મહેલ બાંધ્યો છે. ત્યાં પોતાના તથા બીજા દેશોના સુંદર દેખીતા પુરુષ એકઠા કરી રાખે છે. તેઓને અલંકાર, ભૂષણ તથા સારાં કપડાં આપીને, તેઓના ખાવા પીવાની બરદાસ્ત સારી રીતે રાખે છે; ને તેમાંથી જેના ઉપર રાણીની જાસ્તી પ્રીતિ હોય છે, તે ઘણું કરીને રાજ્યનો કારભાર ચલાવે છે.
સમશે૨ખાન— રાણી મરણ પામ્યા પછી ગાદી ઉપર કોણ બેસે છે ?
વં૦— મર્દાનખાનામાં રાખેલા પુરુષથી રાણીને જે સંતતિ થાય છે, તેમાં જે વડીલ કન્યા હોય છે, તે ગાદી પર બેસે છે.
ઘા૦— ત્યારે મર્દાનખાનામાં પુરુષોનું કેમ થાય છે ?
વં૦— તે છોકરી સ્ત્રીપણામાં આવી, એટલે મરદાનખાનામાંના પુરુષોની તે માલીકણ થાય છે.
ઘા૦— મર્દાનખાનામાં ઘણા પુરુષો હોય છે, તે કારણથી રાણીને સંતતિ ઘણી થતી હશે.
વં૦— તે દેશમાં બધી જાતની ઉત્પત્તિ ઘણી થાય છે. ત્યાં બતક અને હંસ છે, તે એક દિવસમાં બેવાર ઇંડાં મૂકે છે; ને કેટલીક ઓરતોને ૩૩ સૂધી છોકરાં થાય છે.
ઘા૦— (પોતાની મુછ ઉપર તાલ દઈને તથા રુમાલથી મોહોડું લુછીને) અમારા જેવા કોઈ ત્યાં જાય તો રાણી પ્રસન્ન થાય કે નહીં?
વં૦— તે મારાથી કહી શકાતું નથી. અાપની તસવીર પ્રથમ ત્યાં મેાકલો, બાદ આપ જાતે જાઓ.
ઘા૦— તસવીર કહાડનાર કોઈ તમારી ઓળખાણવાળા હોય, તેને સવારે તેડી લાવજો.
વં૦— ઠીક છે. લૈ આવીશ. તસવીર કઢાવતાં હજાર રૂપીઆ ખર્ચ લાગશે.
ઘા૦— હજાર રૂપીઆની શી વિસાત છે? એક હજાર રૂપીઅા એક ઘડીમાં પેદા કરું. તસવીર ત્યાં શી તરેહ પહોંચે ?
