પ્રકરણ ૫ મું.
બે પ્રતિસ્પર્ધીઓ.
બીજેજ દિવસે લાલો ગુલાબસિંહના ઘર તરફ આવ્યો. સહજમાં ઉશ્કેરાઈ જાય એવું આ જવાનનું મગજ, આ વિલક્ષણ પુરુષ વિષે જે થોડું ઘણું અંબર તથા દિલ્હીમાં જે સાંભળ્યું હતું તેથી ખુબ ઉશ્કેરાઈ ગયું હતું—અને કોઈ પ્રકારના અનિવાર્ય તેમજ અવર્ણ્ય આકર્ષણથી એને આ ગૃહસ્થ પાસે જવાનું મન થઈ આવ્યું હતું. ગુલાબસિંહનું સામર્થ્ય એને ઘણું ગૂઢ અને મોહોટું લાગ્યું. તેની ઈચ્છા એને પરોપકારપરાયણ જણાઈ, પણ તેનો સ્વભાવ કેવલ અનુત્સાહક અને અતડો દેખાયો. એક વખતે પોતાના ઓળખીતાની પણ દરકાર ન કરવી, બીજે જ વખતે તેને મહા ભયમાંથી બચાવવો, એ તે શું ! લાલો પોતે જાણયો ન હતો તેવા ગુપ્ત શત્રુરઓ વિષેની ગુલાબસિંહે શી રીતે ખબર મેળવી હશે ? આ બધું વિચારતાં લાલાને ઘણી જિજ્ઞાસા પેદા થઈ. ગુલાબસિંહનો ઉપકાર ઘણો લાગ્યો તેથી તેણે તેણે એ અતડા પરદેશીનું વિશેષ ઓળખાણ કરવાનો પ્રયત્ન કરવાની ફરી ઈચ્છા કરી.
ગુલાબસિંહ ઘેરજ હતો. લાલાને એક ભવ્ય દીવાનખાનામાં બેસાડ્યો. ગુલાબસિંહ પણ તુરતજ ત્યાં આવીને એને મળ્યો.
“કાલે રાતે તમે જે સૂચના કરી હતી તે માટે તમારો ઉપકાર માનવા આવ્યો છું.” લાલાએ કહ્યું “ને વળી વિશેષમાં એમ પણ વિનતિ કરવા આવ્યો છું કે, મારે હવે પછીથી કઈ તરફથી ભય રાખવું તે બતાવો.”
“તમે કોઈની ઉપર આશક થયેલા છો.” ગુલાબસિંહે હસતે હસતે જવાબ વાળ્યો “છતાં પણ દીલ્લી શહેરના રીવાજથી એટલા અજાણ્યા છો કે એટલું પણ જાણતા નથી જે આશકોને માથે શત્રુ હોયજ !”
લાલાએ શરમાને શરમાતે કહ્યું “ભાઈ: મશ્કરી તો કરતા નથી કે ? ”
“બીલકુલ નહિ. તમે રમાને ચહાઓ છે, પણ તમારા પ્રતિપક્ષી આજ ગામનો ઘણો સમૃદ્ધિવાન્ અને વગવાળો કાઈ ઉમરાવ છે. તમારે માથે જોખમ ઘણું છે !”
