૧૮૬ જગત પ્રવાસ કંઝક કરતાં સુંદર વસ્તુ સાંધી મળે છે. એકજ ઝવેરી પાસે કેટલાંક અહુ સારાં ભંગ છે. પણ સુંદર નંગ કલકત્તા, લંડન અને પેરિસમાં ભર કીમતે ખપી જાય છે તેથી મુસાકરેએ લીધેલાં શૈભીતાં નંગ ખાજુવાળાં કે હલકાં ડેાય છે. અથવા જે જાતનાં કહી આપ્યાં ડ્રાય તે જાતનાં નથી હોતાં. રત્ન ધવાનું ને તે પર વ્હેલ પાડવાનું કામ સાનમાં હુ ચાલે છે, ત્યાં માણેક અને પાનાં વધારે દીઠામાં આવે છે. કૅન્ડીમાં ડૅલ પાડનારા પોતાની નાની નાની દુકાનોમાં લોઢાની ભૂંગળી તથા માનવર્ડ કામ કરતા નજરે પડે છે. રત્નપુર નામે શહેરની આસપાસ શ્રેણી જાતનાં રત્ન મળે છે. સિલાન માતી સારૂ પણ પ્રખ્યાત છે. એ મેતી. વાયવ્ય કાંપ થી મળે છે. “પેટા” (સૈાનું) પણ વધુની રંગથી ભરપૂર છે. સિલો- (સિંહાલી) અને મુર લાક તમિલો છે. મુર લેકે પૂર્વ તરફનાં બધાં જારાની પૂંઠે ત્યાંનું દેખાવનું અને જાત જાતના લોક, પોશાક તથા નમાં ધંધાદારીઓ ઘણું કરીને ત્યાંના વતની છે; મજુરી કરનાર લાક દક્ષિણ હિંદુસ્તાનના સુતરાઉ સુરવાળ, બદન અને ઘાસની ગુંચેલી સિંહાલીએ ધાબરાની પેઠે ધાળુ ધોતી અને ધેાળુ ાદન પહેરે છે. પેાતાના વાળ લાંબા તે કુથી લછે, રાપીની જગા રીકે પહેરે છે. તામિલ લેાકા રાખીને રંગીત ટીપી પહેરે છે. આડે કરી કપાળની ખાસયાસ કાચબાની ઢાલ, પોતાના ધર્મની ફરજ તુ– ઝાઝાં લૂગડાં નથી પહેરતા. એકરાંતે બધાંએ કાટમાં કે કડે દોરા ને તેમાં માદળ એ સિવાય કાંઇ પહેરતાં નથી. સિંહાલી લેકમાં પુરૂષ તથા સ્ત્રીના પોશાક ઘણે મળતા હોય છે તેવા ઓળખવું મુશ્કેલ પડે છે. એમાં તફાવત એટલા હાય છે કે પુરૂષો માથામાં કાંસકી ખાસે છે, અને આએ સાઇઆ ખાસે છે. ‘પેટા” સિવાય જા ઘણાં બજાર પરાંની આસપાસ છે. તેમાંનું એક બજાર છે તે હાડીએન- ના ૫૦૦ ફીટ લાંબા પૂલની એઉ બાજુએ આવેલું છે. તે કેન્ડીના રસ્તાથી એ માઇલ વેગળે શહેર બહાર છે. પૂત્ર એકવીશ હાડીઓનેછે. એ હાડી. આ બે છેડે લગર કરેલી છે. દાડામાં બે કલાક સુધી વચ્ચેની એ હા હીએ, હાડીઓની વાત થઇ શકે માટે ખસેડી લે છે. સિંહાલી લોકોનો મુખ્ય ખેરાક ચોખા છે. ચોખા, નરમ શાકભાજી અને સુકવેલી 4.
